راهکارهای مبارزه با بیماری گموز پسته

بیماری گموز پسته و راه‌های مبارزه با آن

بیماری گموز پسته، که به نام‌های پوسیدگی فیتوفتورایی طوقه و ریشه، انگومک و شیره سیاه نیز شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین بیماری‌هایی است که باغات پسته را تهدید می‌کند. این بیماری توسط چندین گونه قارچ فیتوفتورا ایجاد می‌شود که همگی در خاک زندگی می‌کنند. در این مقاله علائم بیماری گموز پسته، چگونگی انتشار، نحوه پیشگیری و مبارزه با این بیماری را با هم بررسی می‌کنیم.

علائم بیماری گموز در درختان پسته

بیماری گموز پسته یکی از بیماری‌های جدی است که می‌تواند به سلامت و عملکرد باغات پسته آسیب بزند. در ادامه، علائم این بیماری را به طور کامل بررسی می‌کنیم:

علائم اولیه

  • تراوش شیرابه: علائم اصلی بیماری ابتدا به صورت تراوش شیرابه در قسمت پایین تنه و طوقه، نزدیک سطح خاک دیده می‌شود.
  • تغییر رنگ شیرابه: شیرابه در آغاز شفاف و عسلی رنگ است و به تدریج قهوه‌ای و تیره می‌شود به همین علت به آن شیره سیاه می‌‌گویند.

علائم پیشرفته

  • تغییر رنگ بافت‌ها: بافت‌های سطحی پوست و قسمتی از چوب در قسمت‌های آلوده قهوه‌ای می‌شود.
  • ضعف عمومی درختان: با پیشرفت بیماری و از بین رفتن بافت‌های پوست و آسیب دیدن اندام‌های آبکشی، تغذیه درخت دچار اختلال می‌شود.
  • سبز خشکی: در این زمان اندام‌های هوایی درختان آلوده دچار ضعف عمومی شده و قسمتی یا تمام گیاه دچار سبز خشکی می‌شود.

علائم ثانویه

  • کاهش پوشش برگی: درختان مبتلا ممکن است کمتر برگ داشته باشند.
  • زردی برگ‌ها: برگ‌ها ممکن است زرد شوند و در نهایت برگ‌ها خشک شده و می‌ریزند.
فهرست مطالب این مقاله
شاخص سنجش از راه دور، داشبور و تقویم باغبانی
jereeb-logo
جریب، نرم‌افزار کشاورزی مدرن

با استفاده امکان ثبت فعالیت‌ها از جمله مشاهدات آفات، می‌توانید در سریع‌ترین زمان ممکن از شیوع بیماری‌ در باغات خود مطلع شده و برای جلوگیری از آن با کارشناسان خود مشورت کنید.

با جریب، کنترل باغ در دستان شماست!

نحوه انتشار بیماری گموز پسته

بیماری گموز پسته توسط چندین گونه قارچ فیتوفتورا (Phytophthora) ایجاد می‌شود که در خاک زندگی می‌کنند و می‌توانند به ریشه‌ها و بافت‌های آلوده گیاه حمله کنند. نحوه انتشار بیماری گموز پسته به شرح زیر است:

  • انتقال عامل بیماری: قارچ‌های عامل بیماری می‌توانند با نهال یا خاک آلوده به باغ‌های سالم منتقل شوند.
  • زمستان‌گذرانی: قارچ فیتوفتورا معمولاً به صورت میسلیوم در بافت‌‌های آلوده ریشه و گاهی به شکل کلامیدوسپور و یا اسپور روی طوقه و ریشه بافت‌های آلوده و همچنین در خاک، زمستان‌گذرانی می‌کنند.
  • تولید اسپور: در شرایط مرطوب، اسپورها رشد می‌کنند و با تولید اسپورانژیوم و رها‌شدن زئوسپورها، میسلیوم‌های جدیدی به وجود می‌آیند.
  • اشباع خاک: دوره‌های طولانی اشباع خاک موجب بالا رفتن خطر آلودگی می‌شود.

عوامل مؤثر در انتشار بیماری گموز پسته

  • خاک‌ورزی: عملیات خاک‌ورزی نادرست می‌تواند به انتقال غیرفعال عامل بیماری کمک کند.
  • آب آبیاری: آب آلوده نیز می‌تواند عامل بیماری را منتقل کند.
  • تماس ریشه‌ها: تماس ریشه‌های درختان با یکدیگر (به علت عدم رعایت فاصله کاشت) می‌تواند به انتشار بیماری کمک کند.
  • ادوات کشاورزی: وسایل کشاورزی آلوده نیز می‌توانند عامل بیماری را منتقل کنند.

شناسایی بیماری گموز

  • بررسی علائم ظاهری: تشخیص بیماری گموز اغلب بر اساس علائم ظاهری مانند تراوش شیرابه و تغییر رنگ برگ‌ها انجام می‌شود.
  • آزمایش خاک و بافت‌های آلوده به بیماری: برای تأیید حضور قارچ‌های فیتوفترا، می‌توان آزمایش خاک و کشت بافت‌های گیاهی مشکوک به آلودگی فیتوفترا را انجام داد.
  • مشاهده الگوی خشکیدگی: الگوی خشکیدگی درختان و میزان خسارت بیماری می‌تواند اطلاعاتی در مورد گسترش بیماری در باغ‌های آلوده ارائه دهد.
علائم بیماری گوز پسته
زردی انتهای برگ درختان می‌تواند یکی از علائم بیماری گموز پسته باشد.

علائم بیماری گموز پسته در فصول مختلف سال

علائم بیماری گموز پسته در فصول مختلف سال به شرح زیر است:

بهار

در اوایل فصل بهار، علائمی مانند سوختگی سرشاخه‌ها، زوال سریع و مرگ درخت ممکن است مشاهده شود. با کامل‌شدن رشد رویشی گیاه، فعالیت قارچ فیتوفترا به صورت کلروز (زردی) و نکروز (مرگ بافت) ظاهر می‌شود که از انتهای برگ شروع شده و به تمام نقاط انتشار پیدا می‌کند و به تدریج تمام برگ را فرا گرفته و باعث ریزش آن می‌شود.

برای مطالعه‌ی مطلب عملیات بهاره باغات پسته، به این لینک مراجعه کنید.  

تابستان

در فصل تابستان، به دلیل شرایط گرم و خشک، بیماری کمتر شیوع می‌یابد. با این حال، در باغ‌هایی که بافت خاک اطراف طوقه از نوع خیلی سنگین و در زیر آن یک لایه شنی قرار داشته باشد، علایم بیماری بیشتر به صورت کاهش پوشش برگی، خشکیدگی سرشاخه، کم‌شدن میزان محصول، تغییر شکل برگ و مرگ تدریجی درخت و گاهی سبز خشک شدن ناگهانی، مشاهده می‌شود.

پاییز و زمستان

در این فصول، به دلیل خنک‌تر بودن هوا و افزایش رطوبت، فعالیت عامل بیماری بیشتر شده و موجب بیماری روی درخت می‌گردد. علائمی مانند ترشح صمغ تیره در ناحیه طوقه، عدم خزان برگ‌ها و در نهایت سبزخشک شدن کل درخت ممکن است مشاهده شود.

اثر شوری خاک بر بیماری گموز

شوری خاک می‌تواند تأثیرات مختلفی بر بیماری گموز پسته داشته باشد. در شرایطی که شوری خاک بالا باشد، ممکن است رشد قارچ‌های عامل بیماری گموز کاهش یابد. به عنوان مثال، پاشیدن نمک به صورت موضعی ممکن است از رشد بیماری جلوگیری کند. با این حال، این اقدام می‌تواند تأثیرات منفی بلند‌مدت داشته باشد، زیرا در صورت بارش باران یا آبیاری، شوری افزایش یافته و می‌تواند به گیاه آسیب برساند و در نهایت منجر به خشک شدن گیاه شود.

اثر استفاده از نمک‌های کلسیمی بر بیماری گموز

استفاده از نمک‌های کلسیمی مانند سولفات کلسیم (گچ) می‌تواند در کاهش بیماری گموز مؤثر باشد. کاربرد گچ در باغ‌های پسته می‌تواند به کنترل بیماری کمک کند و مرگ‌و‌میر ناشی از بیماری را کاهش دهد. بنابراین، مدیریت شوری خاک و استفاده از ترکیبات کلسیمی می‌تواند در کنترل بیماری گموز پسته مفید باشد، اما باید با دقت و توجه به شرایط خاص هر باغ انجام شود تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود. در هر صورت، مشورت با کارشناسان بیماری‌های گیاهی و خاکشناسی برای اتخاذ بهترین رویکرد مدیریتی توصیه می‌شود.

عوامل موثر بر رشد بیماری گموز پسته

  • رطوبت خاک: رطوبت زیاد خاک می‌تواند فعالیت عامل بیماری را افزایش دهد.
  • دمای محیط: دامنه دمایی بهینه برای رشد رویشی میسلیوم بیمارگر بسته به گونه، ۳۰-۲۰ درجه سانتیگراد است.

نقش بافت خاک در گسترش گموز پسته

بافت خاک نقش مهمی در گسترش بیماری گموز پسته دارد. خاک‌هایی با بافت رسی که در عمق بیشتر، میزان رس آن‌ها افزایش می‌یابد، می‌توانند ظرفیت نگهداری آب را افزایش دهند. این امر باعث خفگی ریشه‌ها و حساسیت بیشتر آن‌ها به بیماری گموز می‌شود. باغ‌هایی که دارای بافت خاک یکنواخت و سنگین هستند، ممکن است در تابستان شاهد علائم سبز‌خشکی درختان باشند. اصلاح بافت خاک می‌تواند به کنترل بیماری گموز کمک کند. این امر می‌تواند شامل اقداماتی مانند افزودن مواد آلی به خاک برای بهبود زهکشی و کاهش خطر خفگی ریشه‌ها باشد. همچنین، اطمینان از آبیاری مناسب و جلوگیری از اشباع طولانی مدت خاک می‌تواند در پیشگیری از شیوع بیماری مؤثر باشد.

عوامل موثر در جلوگیری و مبارزه با بیماری گموز پسته

برای جلوگیری و مبارزه با بیماری گموز پسته، می‌توان از روش‌های زیر بهره گرفت:

  • کاشت ارقام مقاوم: انتخاب و کاشت ارقامی که به بیماری گموز مقاوم هستند، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند.
  • جلوگیری از احداث باغ در زمین‌های آلوده: تا حد امکان باید از احداث باغ‌های جدید پسته در زمین‌هایی که قبلاً آلوده به این بیماری بوده‌اند، خودداری شود.
  • مدیریت آبیاری: آبیاری باید به گونه‌ای انجام شود که رطوبت خاک در حدی نباشد که فعالیت عامل بیماری افزایش یابد. همچنین، آبیاری قطعات سالم و آلوده باید به صورت جداگانه انجام شود.
  • جلوگیری از انتقال نهال و خاک آلوده: باید از انتقال نهال و خاک از باغ‌های آلوده به باغ‌های دیگر خودداری شود.
  • استفاده از کودهای مناسب: استفاده از کودهای شیمیایی ماکرو و میکرو و کود مرغی می‌تواند به تقویت تغذیه باغ و کاهش شدت بیماری کمک کند.
  • مدیریت خاک‌ورزی: عملیات خاک‌ورزی باید به گونه‌ای انجام شود که از انتقال غیرفعال عامل بیماری جلوگیری شود.
تغییر رنگ تنه درختان یکی از علائم پیشرفته بیماری گموز
بیماری گموز با از بین بردن اندام‌های آبکشی گیاه، در تغذیه درخت اختلال ایجاد می‌کند.
نمایان شدن علائم بیماری در تنه درختان
علائم اصلی بیماری ابتدا به صورت تراوش شیرابه در قسمت پایین تنه و طوقه، نزدیک سطح خاک دیده می‌شود.

نقش تغذیه مناسب در پیشگیری از بیماری گموز

تغذیه مناسب درختان پسته نقش مهمی در پیشگیری و کنترل بیماری گموز دارد. تأمین مواد مغذی ضروری مانند فسفر، پتاسیم، و نیتروژن به میزان کافی می‌تواند به تقویت سیستم دفاعی گیاه کمک کرده و از بیماری‌ها جلوگیری کند. استفاده از کودهای شیمیایی ماکرو و میکرو و کود مرغی نیز می‌تواند به تقویت تغذیه باغ و کاهش شدت بیماری کمک کند. به عنوان مثال، فسفر به عنوان یکی از مواد مغذی اصلی، نقش کلیدی در تقویت ریشه‌ها و بهبود سلامت کلی گیاه دارد. در صورتی که فسفر به موقع و به میزان مناسب در اختیار درختان پسته قرار گیرد، می‌تواند به طور قابل توجهی به پیشگیری، کنترل و درمان بیماری گموز کمک کند.

تغذیه مناسب درختان پسته برای پیشگیری و کنترل بیماری گموز شامل تأمین مواد مغذی ضروری و استفاده از کودهای مناسب است. در اینجا چند نکته کلیدی آورده شده است:

  • تأمین عناصر اصلی: مطمئن شوید که درختان پسته به میزان کافی نیتروژن، فسفر، و پتاسیم دریافت می‌کنند. این عناصر برای سلامت کلی گیاه و تقویت دفاع طبیعی آن‌ها در برابر بیماریها ضروری هستند. این کار با آزمایش خاک و برگ امکان پذیر است.
  • استفاده از کودهای حاوی کلسیم: کودهای حاوی کلسیم مانند سولفات کلسیم (گچ) می‌توانند به بهبود ساختار خاک کمک کرده و در نتیجه به کاهش بیماری گموز کمک کنند.
  • کودهای ارگانیک: استفاده از کودهای ارگانیک مانند کمپوست و کود دامی می‌تواند به بهبود ساختار خاک و تأمین مواد مغذی مورد نیاز گیاه کمک کند.
  • کودهای میکرو: تأمین عناصر کم‌مصرف مانند آهن، منگنز، بور، مس، و روی نیز برای جلوگیری از کمبودهای تغذیه‌ای و تقویت سیستم دفاعی گیاه در برابر بیماری گموز مهم است.
  • مدیریت pH خاک: تنظیم pH خاک با استفاده از آهک یا سایر مواد اصلاح‌کننده می‌تواند به بهبود جذب مواد مغذی توسط گیاه کمک کند.

مدیریت آبیاری باغ پسته در کنترل بیماری گموز

مدیریت آبیاری در باغ‌های پسته برای کنترل بیماری گموز از اهمیت بالایی برخوردار است. بیماری گموز، که به واسطه قارچ‌های جنس فیتوفترا (Phytophthora) ایجاد می‌شود، می‌تواند در شرایط رطوبتی بالا در خاک تشدید شود. بنابراین، کنترل دقیق رطوبت خاک و جلوگیری از اشباع آبی می‌تواند در پیشگیری و مدیریت این بیماری مؤثر باشد.

 

نکات کلیدی در مدیریت آبیاری برای کنترل گموز

  • آبیاری منظم و متناسب: اطمینان حاصل کنید که آبیاری به صورت منظم و با توزیع مناسب انجام می‌شود تا از ایجاد شرایط مرطوب بیش از حد که می‌تواند به تکثیر قارچ‌های فیتوفترا کمک کند، جلوگیری شود.
  • کاهش طول کرت‌ها: کوتاه کردن طول کرت‌ها می‌تواند به کنترل بهتر جریان آب و جلوگیری از تجمع آب در نزدیکی طوقه‌ها کمک کند.
  • استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت فشار: سیستم‌های آبیاری مدرن مانند قطره‌ای یا بارانی می‌توانند به کنترل دقیق‌تر رطوبت خاک و جلوگیری از اشباع آبی کمک کنند.
  • افزایش عرض نوار آبیاری: با افزایش عرض نوار آبیاری، می‌توانید از تماس مستقیم آب با طوقه‌ها و ریشه‌های درختان جلوگیری کنید.
  • جداسازی آبیاری قطعات سالم و آلوده: برای جلوگیری از انتقال بیماری، آبیاری قطعات سالم و آلوده باید به صورت جداگانه انجام شود.
  • کنترل رطوبت خاک: مدیریت رطوبت خاک، به ویژه در دوره‌های طولانی اشباع خاک، برای کاهش خطر آلودگی ضروری است.

روش‌های درمان گموز پسته

درمان بیماری گموز در درختان پسته شامل چندین روش مختلف است که به شرح زیر می‌باشند:

  • مبارزه شیمیایی: استفاده از قارچکش‌های سیستمیک و حفاظتی برای معالجه قسمتهای آلوده طوقه و ریشه درختان پسته
  • ریشه‌کنی و حذف درختان بیمار: درختان خشک شده و بیمار باید از باغ حذف شوند و خاک اطراف ریشه آنها به خارج از باغ منتقل و معدوم گردد.
  • کنترل بیولوژیک: استفاده از روش‌های کنترل بیولوژیک می‌تواند به کاهش شدت بیماری کمک کند.
  • استفاده از نمک‌های کلسیمی: نمک‌های کلسیمی می‌توانند در کنترل بیماری گموز موثر باشند.
  • جلوگیری از غرقاب‌های سنگین: باید از آبیاری‌های سنگین و غرقابی در باغ‌های آلوده خودداری شود.
  • آبیاری گردشی: استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت فشار برای جلوگیری از تجمع آب و ایجاد شرایط مساعد برای بیماری
  • استفاده از کود‌های فسفیت پتاسیم: کود‌های فسفیت پتاسیم می‌توانند در کنترل گموز پسته موثر باشند.
استفاده از قارچکش الیت برای مقابله با گموز پسته
با توقف رشد سرشاخههای جدید میتوان محلولپاشی با قارچکش الیت را انجام داد

کنترل بیولوژیکی بیماری گموز پسته

کنترل بیولوژیک بیماری گموز پسته در دست بررسی است برای مثال، جدایه‌های (سویه‌های) قارچ تریکودرما (کپک‌سبز) به عنوان عوامل کنترل زیستی موفقیت‌آمیز بوده‌اند. این سویه‌ها به دلیل توانایی تکثیر بالا، بقاء تحت شرایط نامساعد، تحمل شوری و عناصر سنگین خاک، تغییر محیط ریزوسفر، توان بالای کلونیزاسیون ریشه و همزیستی با آن، رقابت تغذیه‌ای قوی و قدرت تهاجمی بالا در تقابل با بیمارگرهای ریشه، به عنوان کنترل ‌کننده‌های زیستی موثر شناخته شده‌اند.

همچنین، برخی از باکتری‌های پروبیوتیک گیاهی که از مناطق شور و خشک جداسازی شده‌اند، در کنترل قارچ عامل بیماری گموز پسته و خصوصیات محرک رشدی (PGPR) موثر بوده‌اند. این باکتری‌ها می‌توانند به کاهش بیماری کمک کنند و به عنوان یک روش کنترل بیولوژیک مورد استفاده قرار گیرند.

روش‌های شیمیایی

کنترل شیمیایی بیماری گموز پسته میتواند شامل استفاده از قارچکش ها و ترکیبات مختلف باشد که به شرح زیر است:

  • قارچکش الیت: محلول‌پاشی با قارچ‌کش الیت %80 (WDG) می‌تواند در کاهش آلودگی در باغات پسته موثر باشد.
  • قارچکش‌های مسی: معالجه قسمت‌های آلوده طوقه و ریشه درختان با قارچکش‌های مسی مانند مخلوط بردو (4 درصد) و اکسی کلرور مس (1 درصد) به طور معمول توسط باغداران انجام می‌شود.

 

استفاده از قارچ‌کش الیت برای کنترل بیماری گموز پسته به شرح زیر است:

  • زمان مصرف: بهترین زمان برای استفاده از قارچ‌کش الیت معمولاً در باغات پسته اواسط اردیبهشت ماه می‌باشد.
  • روش محلول‌پاشی: قارچ کش الیت باید به صورت محلول در آب استفاده شود. میزان توصیه شده برای محلول‌پاشی 2.5 کیلوگرم الیت در هزار لیتر آب است.
  •  تکرار محلول‌پاشی: برای اثربخشی بیشتر، توصیه می‌شود که محلول‌پاشی با قارچ کش الیت دو هفته بعد تکرار شود.
  •  معالجه درختان آلوده: در صورت وجود آلودگی، باید معالجه و درمان درختان آلوده را هر چه زودتر شروع کرد.

کار با نرم‌افزار جریب را رایگان شروع کنید!

ثبت‌نام در اپلیکیشن جریب رایگان است. جریب محدودیتی روی سطح زیر کشت و تعداد باغ ندارد.

اشتراک‌گذاری :
Skype
Email
WhatsApp
Telegram

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مقالات دیگر جریب را بخوانید!
کود اوره، معایب، مزایا و زمان مصرف کود اوره

کود اوره، معایب، مزایا و زمان مصرف کود اوره

کود اوره (Urea) یک کود نیتروژنی پرمصرف در کشاورزی است که به دلیل داشتن بیشترین مقدار نیتروژن (۴۶ درصد) در بین تمامی کودهای جامد، برای افزایش رشد گیاهان بسیار موثر است. نیتروژن موجود در کود اوره باعث تقویت رشد سبزینه‌ای (بخش‌های سبز گیاه) و افزایش تولید محصول می‌شود.

مطالعه >
مهم‌ترین آفات ریشه درختان کرم سفید ریشه، سرخرطومی، شته، زنجرک، کرم مفتولی

مهم‌ترین آفات ریشه درختان

درختان همواره در معرض تهدیدات مختلفی قرار دارند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها آفات ریشه است. آفات ریشه می‌توانند به‌طورجدی به‌سلامت و بقای درختان آسیب برسانند و در نهایت منجر به کاهش تولید و حتی مرگ آن‌ها شوند. از رایج‌ترین این آفات می‌توان به کرم سفید ریشه، سرخرطومی، مفتولی، شته و زنجره ریشه اشاره کرد.

مطالعه >
سولفات آمونیوم و کاربرد آن در کشاورزی

سولفات آمونیوم و کاربرد آن در کشاورزی

سولفات آمونیوم به عنوان یک کود شیمیایی، به دلیل محتوای بالای نیتروژن (تقریباً ۲۱ درصد) و گوگرد (حدود ۲۴ درصد) اهمیت زیادی دارد. این کود به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، نقش بسزایی در بهبود کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی ایفا می‌کند.

مطالعه >
برای ما پیام بگذارید.