حشره سنک پسته چیست؟
حشرات سنک پسته با نام‌های علمی Megacoelum spp و Campylomma spp از آفات مهم درختان پسته هستند. این حشرات در مناطق مختلف جهان از جمله ایران یافت می‌شوند.
ویژگی‌های ظاهری و زیستی حشره سنک پسته
سنک‌های پسته دارای بدن کوچک و بال‌های شفاف هستند که به آنها امکان پرواز و جابه‌جایی سریع را می‌دهد. این حشرات در طول سال چندین نسل تولید می‌کنند و هر نسل می‌تواند به‌سرعت جمعیت خود را افزایش دهد.
تخم‌های حشره سنک پسته به رنگ زرد روشن هستند و بر روی برگ‌ها و شاخه‌های درختان پسته قرار می‌گیرند. پوره‌های این حشرات پس از خروج از تخم، شروع به تغذیه از شیره گیاه می‌کنند که این امر می‌تواند به ضعف و کاهش رشد درختان منجر شود.
سنک‌های پسته را با اغلب رنگ سبز می‌شناسند در حالیکه به رنگ‌های قهوهای و خاکستری هم دیده می شوند. این آفت از اوایل فصل بهار (فروردین و اردیبهشت ماه) روی درختان پسته دیده می‌شوند.
چرخه زندگی آفت سنک پسته
چرخه زندگی سنک پسته در یک نگاه
مرحله زندگی | توضیحات |
زمستان‌گذرانی | حشره کامل |
تفریخ تخم‌ها | تخم‌ها در اوایل بهار تفریخ می‌شوند و پوره‌های سن یک از تخم‌ها خارج می‌شوند. |
پوره‌ها | پوره‌های سن یک از شیره گیاهی تغذیه می‌کنند و چندین مرحله پوست‌اندازی دارند. |
بزرگسالی | پوره‌ها پس از چندین مرحله پوست‌اندازی به حشرات بالغ تبدیل می‌شوند. |
تخم‌گذاری مجدد | حشرات بالغ تخم‌گذاری می‌کنند و تخم‌ها در بافت‌های نرم گیاهان میزبان قرار می‌گیرند. |
تعداد نسل | سنک پسته چند نسل در سال دارد. |
مراحل رشد حشره سنک
۱. زمستان‌گذرانی: سنک پسته به صورت حشره کامل زمستان‌گذرانی می‌کند.
۲. تفریخ تخم‌ها: با شروع فصل بهار و افزایش دما، تخم‌ها شروع به تفریخ می‌کنند. پوره‌های سن یک از تخم‌ها خارج می‌شوند و به‌سرعت شروع به تغذیه از شیره گیاهی می‌کنند.
۳. پوره‌ها: پوره‌های سن یک پس از خروج از تخم، به‌سرعت رشد می‌کنند و از شیره گیاهی تغذیه می‌کنند. این مرحله شامل چندین پوست‌اندازی است که در هر مرحله پوره‌ها بزرگ‌تر و قوی‌تر می‌شوند.
۴. بزرگسالی: پس از چندین مرحله پوست‌اندازی، پوره‌ها به حشرات بالغ تبدیل می‌شوند. حشرات بالغ نیز از شیره گیاهی تغذیه می‌کنند و می‌توانند به میوه‌های پسته خسارت وارد کنند.
۵. تخم‌گذاری مجدد: حشرات بالغ پس از تغذیه و رسیدن به بلوغ جنسی، شروع به تخم‌گذاری می‌کنند. تخم‌ها در بافت‌های نرم گیاهان میزبان قرار می‌گیرند و چرخه زندگی دوباره آغاز می‌شود.
تاثیرات دما بر زیست‌شناسی حشره سنک پسته
خسارت ناشی از حشره سنک پسته
۱. تغذیه از شیره گیاهی: حشرات بالغ و پوره‌های سنک پسته با استفاده از خرطوم خود به درون نسج گیاهی نفوذ کرده و از شیره گیاهی تغذیه می‌کنند. این عمل باعث تضعیف گیاه و کاهش رشد آن می‌شود. سنک بیشترین خسارت را به خوشه پسته، در اوایل رشد میوه پسته و قبل از سخت شدن پوست استخوانی وارد می‌کند. در این مرحله حشره سنک پسته باعث سیاه شدن دانه پسته می‌شود. سنک‌ها قادر نیستند پس از تشکیل پوسته استخوانی خرطوم خود را داخل میوه پسته فرو‌کنند. بنابراین، بعد از تشکیل پوست استخوانی نمی‌توانند خسارت بزنند.
۲. انتقال بیماری‌ها: سنک پسته می‌تواند ناقل برخی از بیماری‌های قارچی باشد. با نفوذ خرطوم به درون نسج گیاهی، این آفت می‌تواند قارچ‌های بیماری‌زا را به گیاه منتقل کند که باعث ایجاد بیماری‌های مختلف در گیاه می‌شود.
۳. افزایش هزینه‌های کنترل: برای مقابله با این آفت، نیاز به استفاده از روش‌های مختلف کنترل مانند سم‌پاشی و استفاده از دشمنان طبیعی است. این اقدامات می‌تواند هزینه‌های تولید را افزایش دهد و به کشاورزان فشار مالی وارد کند.
روش های کنترل حشره سنک پسته
کنترل حشره سنک پسته شامل چندین روش مختلف است که به کاهش خسارت این آفت کمک می‌کند. این روش‌ها عبارتند از:
- مبارزه شیمیایی
- مدیریت زراعی
- روش‌های مکانیکی
- استفاده از دشمنان طبیعی حشره سنک
برای مطالعه‌ی مطلب حشره زنجرک و روش‌های مبارزه با آن، به این لینک مراجعه کنید.
مبارزه شیمیایی سنک پسته
برای کنترل شیمیایی حشره سنک پسته (Megacoelum.spp و Campylomma.spp)، می‌توان از سموم مختلفی استفاده کرد. برخی از سموم موثر شامل موارد زیر هستند:
۱. کاراته (Lambda-cyhalothrin): این سم از گروه پایروتروئیدها است و با اثرگذاری سریع بر سیستم عصبی حشرات، آنها را از بین می‌برد.
۲. افوریا (Thiamethoxam + Lambda-cyhalothrin): ترکیبی از دو ماده فعال که هم اثر تماسی و هم اثر سیستمیک دارد و می‌تواند به طور موثری سنک‌ها را کنترل کند.
۳. دلتامترین (Deltamethrin): این سم نیز از گروه پایروتروئیدها است و با اثرگذاری سریع بر سیستم عصبی حشرات، آنها را از بین می‌برد.
۴. فنیتروتیون (Fenitrothion): این سم از گروه ارگانوفسفات‌ها است و با مهار آنزیم کولین استراز در سیستم عصبی حشرات، باعث مرگ آنها می‌شود.
استفاده از این سموم باید با مشورت گیاه‌پزشک و در زمان‌های مناسب انجام شود تا بیشترین تاثیر را داشته باشد و کمترین آسیب به محیط‌زیست وارد شود. همچنین، توجه به دوز مصرفی و رعایت نکات ایمنی در هنگام سم‌پاشی بسیار مهم است.
مبارزه غیر شیمیایی با سنک پسته
مبارزه غیرشیمیایی با حشره سنک پسته شامل چندین روش مختلف است که می‌تواند به کاهش جمعیت این آفت‌ها کمک کند.
مدیریت زراعی
- حذف علف‌های هرز: علف‌های هرز می‌توانند به‌عنوان پناهگاه برای سنک ها عمل کنند. حذف منظم آنها می‌تواند به کاهش جمعیت آفت کمک کند.
- تنظیم آبیاری: آبیاری مناسب و به‌موقع می‌تواند به تقویت درختان پسته و افزایش مقاومت آنها در برابر آفات کمک کند.
استفاده از دشمنان طبیعی
- حفظ و تقویت دشمنان طبیعی: برخی از حشرات شکارچی مانند سنک‌های شکارچی می‌توانند به کنترل جمعیت حشره سنک کمک کنند. شناسایی و حفظ این دشمنان طبیعی در باغات بسیار مهم است.
روش‌های مکانیکی
- تکان‌دادن درختان: در زمان‌های مشخص، تکان‌دادن درختان می‌تواند باعث افتادن سنک‌ها از روی درختان شود و جمعیت آنها را کاهش دهد.
- استفاده از تله‌های چسبنده: نصب تله‌های چسبنده در باغات می‌تواند به جذب و کاهش جمعیت سنک‌ها کمک کند.
مدیریت تغذیه‌ای
- تغذیه مناسب درختان: تامین عناصر غذایی مورد نیاز درختان پسته می‌تواند مقاومت آنها را در برابر آفات افزایش دهد.
پایش و شناسایی به‌موقع
- پایش منظم باغات: شناسایی به‌موقع آفت و پایش منظم باغات برای مشاهده علائم خسارت و حضور حشرات بالغ و پوره‌ها بسیار مهم است. پایش سنک را می توان با تکاندن خوشه پسته روی یک برگه سفید و مشاهده تعداد سنک‌ها روی برگه، انجام داد.
سن‌های برگ‌‌خوار و بدبو
سن‌های بدبو و سن‌های بذرخوار از جمله آفات مهم در کشاورزی هستند که به محصولات زراعی و باغی آسیب می‌زنند. این حشرات به دلیل تغذیه از شیره گیاهان و آسیب‌زدن به دانه‌ها، خسارات جدی به محصولات وارد می‌کنند. در ادامه، توضیح مختصری درباره هر یک از این آفات ارائه شده است
سن‌های بدبو
این حشرات به دلیل ترشح بوی نامطبوعی که هنگام تهدید احساس می‌کنند، به نام “سن‌های بدبو” شناخته می‌شوند. آنها به طیف وسیعی از محصولات باغی و زراعی از جمله میوه‌ها، سبزیجات، و غلات حمله می‌کنند. سن‌های بدبو با فرو بردن خرطوم خود در ساقه، برگ و دانه‌های گیاهان تغذیه می‌کنند و باعث پژمردگی، تغییر شکل، یا کاهش کیفیت محصولات می‌شوند.
محصولات مورد حمله
- میوه‌ها (مانند سیب، گلابی، هلو)
- سبزیجات (مانند گوجه‌فرنگی، فلفل، لوبیا)
- غلات و حبوبات (مانند سویا، ذرت)
آسیب‌ها
- تغییر شکل و لکه‌دار شدن میوه‌ها
- کاهش کیفیت و ارزش بازاری محصول
- ایجاد سوراخ‌های تغذیه‌ای که باعث ورود عوامل بیماری‌زا به گیاه می‌شوند
برای مطالعه‌ی مطلب سن گندم و روش های مبارزه با آن، به این لینک مراجعه کنید.
سن‌های بذرخوار
سن‌های بذرخوار به طور خاص به دانه‌ها و بذرهای گیاهان حمله می‌کنند و از آنها تغذیه می‌نمایند. این سن‌ها می‌توانند به محصولات زراعی مانند گندم، برنج، سویا، و دانه‌های روغنی خسارت وارد کنند. آنها با مکیدن مواد غذایی موجود در بذرها، باعث کاهش کیفیت و تولید محصول می‌شوند.
محصولات مورد حمله
- گندم
- برنج
- دانه‌های روغنی (مانند آفتابگردان، کلزا)
- حبوبات (مانند لوبیا، نخود)
آسیب‌ها
- کاهش وزن و کیفیت دانه‌ها
- ایجاد پوکی یا ناهنجاری در دانه‌ها
- کاهش درصد جوانه‌زنی بذرها در فصل‌های بعدی
روش‌های کنترل
- استفاده از سموم شیمیایی و زیستی در مراحل حساس رشد گیاه
- کنترل بیولوژیکی با استفاده از دشمنان طبیعی مانند زنبورها و حشرات شکارگر
- پایش و نظارت دقیق بر مزرعه‌ها برای تشخیص زودهنگام و جلوگیری از افزایش جمعیت آفات
مدیریت صحیح این آفات از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا خسارات ناشی از آنها می‌تواند منجر به کاهش شدید عملکرد محصولات و ضرر اقتصادی برای کشاورزان شود.
منابع
منبع یک
منبع دو
کار با نرم‌افزار جریب را رایگان شروع کنید!
ثبت‌نام در اپلیکیشن جریب رایگان است. جریب محدودیتی روی سطح زیر کشت و تعداد باغ ندارد.
