رایج ترین گونه‌های انگور در ایران
کاشت انگور در ایران، به روش‌های مختلفی انجام میشود که هر کدام ویژگی‌های منحصر به فردی دارند. در اینجا به برخی از رایج‌ترین گونه‌های انگور در ایران اشاره میکنم:
- شاهانی
- یاقوتی
- خلیلی
- عسکری
- ریش بابا
- فخری
- رازقی
ویژگی انگورهای رایج در ایران
- انگور شاهانی: دارای دانه‌های بزرگ و پوستی ضخیم است. معمولاً برای تازه‌خوری و تهیه کشمش استفاده میشود.
- انگور یاقوتی: انگور یاقوتی با رنگ قرمز روشن و طعم شیرین، محبوبیت زیادی دارد و برای مصرف تازه و تهیه آب انگور مناسب است.
- انگور خلیلی: به رنگ سبز مایل به زرد است، دارای طعمی شیرین و مطبوع میباشد.
- انگور عسکری: با دانه‌های کوچک و پوست نازک، برای مصرف تازه‌خوری و تهیه شیره انگور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- انگور ریش‌بابا: این نوع انگور که هم به رنگ قرمز و هم سفید یافت میشود، دارای دانه‌های درشت و طعمی ملایم است.
- انگور کشمشی: انگور کشمشی که بیدانه و با پوست نازک است، بیشتر برای تهیه کشمش استفاده میشود.
- انگور فخری: این نوع انگور با دانه‌های بزرگ و شکل ظاهری زیبا، برای تازه‌خوری و تهیه کشمش مناسب است.
- انگور شصت عروسان سیاه: این انگور با رنگ تیره و طعمی ترش و شیرین، برای تازه‌خوری و تهیه آب انگور محبوب است.
- انگور مثقالی: انگور مثقالی با دانه‌های کوچک و طعمی شیرین، برای مصرف تازه و تهیه کشمش کاربرد دارد.
- انگور رازقی: این نوع انگور که دانه‌های کوچک و پوست نازکی دارد، برای تازه‌خوری و تهیه شیره انگور استفاده میشود.
موارد ذکر شده تنها بخشی از تنوع انگورهایی هستند که در ایران کشت میشوند و هر کدام به دلیل خصوصیات منحصر به فرد خود در بازار محبوبیت دارند. انگورها نه تنها به دلیل طعم‌های متنوع بلکه به خاطر خواص درمانی و مغذی که دارند، اهمیت زیادی در کشاورزی و تغذیه ایرانیان دارند.
شرایط کاشت درخت انگور
کاشت درخت انگور نیازمند دقت به شرایط خاصی است تا موفقیت در رشد و باردهی این گیاه را تضمین کند. در اینجا به بررسی این شرایط میپردازیم:
- انتخاب زمان مناسب: بهترین زمان برای کاشت انگور، اوایل بهار است، زمانی که خاک شروع به فعالیت میکند.
- مکان مناسب: باید جایی را برای کاشت انتخاب کنید که در معرض تابش مستقیم آفتاب باشد. همچنین، انگور به تکیه‌گاه نیاز دارد، بنابراین باید سازه‌هایی مانند چهارچوب‌ها یا توری‌های محکم برای حمایت از گیاه فراهم کنید.
- خاک مناسب: خاک باید عمیق، سست و دارای زهکشی خوبی باشد.انگور در خاکهایی با pH بین 5.5 تا 6.5 بهترین رشد را دارد.
- فاصله کاشت: فاصله کاشت بین نهال‌ها باید به اندازه کافی باشد تا هوا بتواند به خوبی جریان یابد و از بیماری‌های قارچی جلوگیری شود.
مراقبت‌های پس از کاشت
مراقبت‌های پس از کاشت انگور شامل موارد زیر است:
- آبیاری
- هرس
- دفع آفات
نور مناسب جهت کاشت انگور
نور مناسب برای کاشت درخت انگور یکی از مهمترین عواملی است که باید به آن توجه کرد. درختان انگور برای رشد و تولید میوه به نور فراوان آفتاب نیاز دارند. نور آفتاب به فتوسنتز کمک کرده و انرژی لازم برای رشد و تولید میوه‌های شیرین را فراهم می‌آورد. بنابراین، مکان کاشت باید به گونه‌ای انتخاب شود که درختان انگور بتوانند حداقل 6 تا 8 ساعت در روز نور مستقیم آفتاب را دریافت کنند.
فاصله مناسب درختان انگور از یکدیگر
تعیین فاصله مناسب بین درختان جهت کاشت انگور از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا بر سلامت گیاهان، میزان باردهی، و کنترل آفات و بیماریها تأثیر می‌گذارد. فاصله کاشت باید به گونه‌ای باشد که هم اجازه رشد و نمو مناسب به درختان بدهد و هم تهویه و نور کافی را برای هر درخت تضمین کند. به طور کلی، فاصله بین درختان انگور باید حدود 120 تا 150 سانتی‌متر باشد.این فاصله به انگور اجازه میدهد تا ریشه‌های خود را به خوبی گسترش دهد و از منابع آب و مواد مغذی خاک به طور موثر استفاده کند. همچنین، فاصله بین ردیف‌های انگور باید به اندازه‌ای باشد که امکان دسترسی برای عملیات کشاورزی مانند هرس، کوددهی و برداشت را فراهم کند. این فاصله معمولاً بین 2 تا 3 متر در نظر گرفته میشود.
علاوه بر این، فاصله کاشت باید با توجه به نوع رقم انگور، شرایط آب و هوایی منطقه، و نوع سیستم پشتیبانی مورد استفاده انگور تنظیم شود. ارقامی که رشد بیشتری دارند، ممکن است نیاز به فاصله بیشتری داشته باشند تا از تداخل در رشد و توسعه جلوگیری شود. در نهایت، فاصله مناسب بین درختان انگور باید به گونه‌ای باشد که به حداکثر رساندن تولید و کیفیت میوه کمک کند، در حالی که از بروز مشکلات ناشی از تراکم بیش از حد جلوگیری کند. با رعایت این فاصله‌ها، می‌توان اطمینان حاصل کرد که هر درخت فضای کافی برای رشد و تولید میوه‌های با کیفیت را دارد. این اصول کاشت باید با دیگر جنبه‌های مراقبت از باغ انگور، مانند آبیاری، کوددهی، و هرس کردن، هماهنگ شود تا بهترین نتیجه حاصل شود.
زهکشی مناسب درخت انگور
زهکشی مناسب برای کاشت انگور یکی از مهمترین عوامل برای تضمین سلامت و باردهی این گیاه است. خاکهایی که دارای زهکشی خوبی هستند، به ریشه‌های انگور اجازه می‌دهند تا به خوبی رشد کنند و از آب و مواد مغذی به طور موثر استفاده کنند. خاکهای سنگین و فاقد زهکشی مناسب میتوانند باعث پوسیدگی ریشه و دیگر بیماری‌های قارچی شوند که به نوبه خود میتواند به گیاه آسیب برساند. برای اطمینان از زهکشی مناسب، خاک باید عمیق و نفوذپذیر باشد تا آب اضافی به راحتی از آن عبور کند. این امر به ویژه در مناطقی که بارندگی زیادی دارند یا آبیاری به صورت مرتب انجام میشود، حائز اهمیت است. خاکهایی با بافت متوسط تا شنی و دارای مقدار کافی مواد آلی، معمولاً زهکشی بهتری دارند.
هنگام کاشت انگور، ممکن است لازم باشد تا با افزودن موادی مانند شن یا کمپوست به خاک، به بهبود زهکشی آن کمک کرد. این کار به خاک کمک میکند تا رطوبت را بهتر نگه دارد و در عین حال اجازه میدهد تا آب اضافی به راحتی تخلیه شود. در نهایت، انتخاب محل کاشت با دقت میتواند به زهکشی کمک کند. مکان‌هایی که بر روی شیب‌های ملایم قرار دارند، میتوانند به طور طبیعی زهکشی بهتری داشته باشند.
این امر به خصوص در مناطقی که خطر آب‌گرفتگی وجود دارد، مهم است. به طور خلاصه، زهکشی مناسب برای درخت انگور نیازمند خاکی عمیق و نفوذپذیر است که بتواند آب اضافی را به راحتی تخلیه کند. این امر به جلوگیری از بیماریها کمک کرده و به رشد و باردهی سالم انگور کمک میکند. مدیریت صحیح زهکشی یکی از اصول اساسی در کاشت و نگهداری از درختان انگور است و باید به دقت در نظر گرفته شود.
کود مناسب درخت انگور
در کاشت انگور، از کودهای مختلفی استفاده میشود که هر یک نقش خاصی در رشد و توسعه گیاه دارند. برخی از مهمترین کودهای مورد استفاده در کاشت انگور عبارتند از:
- کود منیزیم
- کود هیومیک
- کود فسفاته
- کود منیزیم
- کود مرغی
- کود گاوی و گوسفندی
عناصر مورد نیاز کاشت انگور
انتخاب کود مناسب برای درخت انگور بسیار مهم است؛ زیرا تغذیه مناسب میتواند به افزایش باردهی و بهبود کیفیت میوه‌ها کمک کند. درختان انگور به عناصر غذایی اصلی مانند ازت (N)، فسفر (P)، و پتاسیم (K) نیاز دارند. ازت به رشد سبزینه‌ها کمک میکند و می‌توان از کودهای حاوی ازت در فصل رشد استفاده کرد. فسفر نقش مهمی در متابولیسم گیاه دارد و برای لقاح و باردهی موثر است. بهتر است فسفر را در زمان شکوفایی و پس از برداشت محصول به خاک اضافه کنید. پتاسیم به تجزیه هیدرات‌های کربن کمک کرده و به افزایش مقاومت درختان در برابر سرما و بیماریها کمک میکند. استفاده از پتاسیم قابل حل در آب در فصل رشد توصیه میشود.
علاوه بر این، درختان انگور به عناصر فرعی مانند بور، منگنز، روی، و آهن نیز نیاز دارند. کمبود این عناصر میتواند به کاهش باردهی منجر شود. بنابراین، استفاده از کودهایی که این عناصر را تأمین میکنند، ضروری است. کودهای آلی مانند کودهای حیوانی (گاو، گوسفند، اسب، و مرغ) نیز میتوانند برای درختان انگور مفید باشند. کود حیوانی پوسیده به خصوص در اواخر فصل زمستان یا ابتدای فصل پاییز به خاک اضافه میشود. کود گوسفندی به دلیل داشتن نیتروژن بالا، یکی از بهترین گزینه‌ها برای تامین نیاز گیاه به نیتروژن است. کودهای شیمیایی NPK که ترکیبی از نیتروژن، فسفر، پتاسیم و سایر ریزمغذی‌ها هستند. این کودها نیز میتوانند مورد استفاده قرار گیرند. کودهایی با درصد پایین عناصر مغذی مانند کود 10-10-10 میتوانند برای انگور مناسب باشند. زیرا مقادیر کافی و مساوی از عناصر اصلی را فراهم میکنند و حاوی ریزمغذی‌های مورد نیاز گیاه نیز هستند.
جدول انواع کودهای پتاسیمی:
| عنصر | ترکیب عنصر | ترکیب | فرمول | حالت | فرم جامد |
| K | پتاسیک | کلرید پتاسیم | KCI | جامد | کریستال |
| سولفات پتاسیم (سولوپتاس) | K2SO4 | جامد | گرانول |
بهترین زمان برای کوددهی به درختان انگور
بهترین زمان برای کوددهی به درختان انگور به شرایط آب و هوایی، و سن درختان انگور بستگی دارد. به طور کلی، کوددهی باید در زمان‌های کلیدی رشد درخت انگور انجام شود تا بهترین نتیجه را داشته باشد.
- قبل از کاشت: اگر هنوز در مرحله برنامه‌ریزی برای کاشت انگور هستید، اکنون زمان مناسبی برای بهبود خاک است. استفاده از کمپوست یا کود حیوانی قبل از کاشت میتواند به ایجاد پایه‌ای غنی برای رشد درختان کمک کند.
- در سال دوم رشد: برای درختان انگور در سال دوم رشد، کوددهی ملایم توصیه میشود. مقدار کمی کود مانند ۱۰-۱۰-۱۰ در اطراف درخت، به فاصله حدود ۱ متر از پایه درخت، کافی است.
- سال دوم به بعد: از سال دوم، برخی درختان نشانه‌های کمبود مواد غذایی از خود نشان می‌دهند. در این حالت می‌توان ۰.۵ کیلوگرم کود در حدود ۲.۵ متری از پایه درختان اعمال کرد.
- در اوایل بهار: کوددهی باید زمانی انجام شود که جوانه‌ها شروع به ظاهر‌شدن میکنند. این زمان معمولاً در اوایل بهار است.
- قبل از شروع رشد فعال: کوددهی دیرهنگام در فصل میتواند باعث رشد بیش از حد شود. این وضعیف ممکن است گیاهان را در معرض آسیب‌های زمستانی قرار دهد.
- در زمان گلدهی و میوه‌دهی: یک دوره کوددهی دیگر در زمان گلدهی و میوه‌های، اواسط تابستان توصیه میشود.
- قبل از برداشت: آخرین کوددهی باید سه تا چهار هفته قبل از برداشت در پاییز انجام شود. به یاد داشته باشید که کوددهی بیش از حد میتواند به رشد برگ و شاخه‌ها کمک کند. بنابراین، مهم است که مقدار کود مصرفی با دقت انتخاب شود. این مقدار بر اساس نیازهای خاص درختان انگور تنظیم میشود.
کود شیمیایی
استفاده از کودهای شیمیایی مناسب میتواند به بهبود رشد و محصول‌دهی پس از کاشت انگور کمک کند. در اینجا چند نوع کود شیمیایی معرفی میشود که مناسب استفاده در تاکستان‌ها هستند:
- کودهای غنی از نیتروژن: مانند اوره، نیترات آمونیوم و سولفات آمونیوم. این کودها باید پس از شکوفه زدن یا زمانی که انگورها حدود یک چهارم اینچ قطر دارند، اضافه شوند.
- کودهای فسفاته: اگر خاک کمبود فسفر داشته باشد، می‌توانید از تریپل فسفات (0-45-0)، سوپرفسفات (0-20-0) استفاده کنید.
- کودهای پتاسیم: در صورت کمبود پتاسیم، کود سولفات پتاسیم میتواند مفید باشد.
- کودهای کامل: کودهایی با نسبت N-P-K متعادل مانند 10-10-10 یا 12-11-18 که شامل مقادیری از میکرونوترینت‌ها نیز هستند، میتوانند برای انگور مناسب باشند.
- کودهای کلسیمی: مانند کلسیم نیترات، که میتواند به تقویت سلامتی گیاه و بهبود کیفیت میوه کمک کند. هنگام استفاده از کودهای شیمیایی، مهم است که دستورالعمل‌های توصیه شده را دنبال کنید و مقادیر مناسبی را بر اساس نیازهای خاص درختان انگور خود و نتایج آزمایش خاک اعمال کنید. همچنین، باید مراقب باشید که کوددهی بیش از حد انجام نشود زیرا میتواند به رشد بیش از حد برگ و شاخه‌ها منجر شود و از تولید میوه جلوگیری کند.
کود منیزیم
منیزیم یکی از عناصر ضروری برای رشد و توسعه درختان انگور است و نقش مهمی در فرایندهای حیاتی گیاه دارد. این عنصر به عنوان مرکز اتمی مولکول کلروفیل عمل میکند و در فتوسنتز و تنفس گیاهی نقش حیاتی دارد. منیزیم همچنین در انتقال فسفات‌ها و تولید قندها و نشاسته‌ها در گیاه موثر است. کمبود منیزیم در درختان انگور میتواند منجر به کاهش رشد، کاهش محصول‌دهی و ریزش برگ‌ها شود. علائم کمبود منیزیم اغلب ابتدا در برگ‌های پیرتر ظاهر میشود، که ممکن است شامل زردی بین رگبرگ‌ها و تغییر رنگ برگ به بنفش یا قرمز باشد.
برای جبران کمبود منیزیم، می‌توان از کود سولفات منیزیم استفاده کرد که حاوی حدود 15 درصد MgO و 28 درصد SO3 است و خاصیت حلالیت بالایی دارد. این کود به حفظ رنگ سبز برگ‌ها و افزایش قند و کیفیت میوه انگور کمک میکند. همچنین، استفاده از سولفات منیزیم میتواند به پیشگیری از برخی بیماری‌های انگور مانند سفیدک حقیقی و پوسیدگی خاکستری کمک کند. زمان مناسب برای کوددهی منیزیم به درختان انگور معمولاً در اوایل بهار، قبل از شروع رشد فعال گیاه است. این کار به گیاه کمک میکند تا مواد مغذی مورد نیاز برای رشد و تولید میوه را در طول فصل رشد دریافت کند. همچنین، می‌توان در طول فصل رشد، به ویژه در زمان‌هایی که گیاه نشانه‌های کمبود منیزیم را نشان میدهد، کوددهی را تکرار کرد.
اسید هیومیک برای انگور
اسید هیومیک یک کود ارگانیک است که میتواند به بهبود سلامت خاک و افزایش کیفیت و محصول‌دهی درختان انگور کمک کند. این کود حاوی مواد آلی فراوان است که به تقویت ریشه‌ها، افزایش جذب آب و مواد مغذی، تنظیم pH خاک و کاهش شوری خاک کمک میکند. از جمله فواید این کود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تقویت ریشه: اسید هیومیک باعث تقویت سیستم ریشه‌ای میشود، که نقش مهمی در رشد فیزیولوژیکی و شیمیایی حیاتی گیاه دارد.
- افزایش جذب مواد مغذی: با افزایش فعالیت آنزیم‌ها در اطراف ریشه و ایجاد تنوع در قارچ‌ها و باکتری‌های مفید خاک، جذب مواد مغذی توسط گیاه بهبود می‌یابد.
- تنظیم pH خاک: اسید هیومیک میتواند به تنظیم pH خاک کمک کند، که برای رشد انگور حیاتی است.
- کاهش شوری خاک: در مناطقی که خاک دارای غلظت بالای نمک است، اسید هیومیک میتواند به کاهش شوری خاک کمک کند.
اسید هیومیک را می‌توان در چندین مرحله از رشد انگور استفاده کرد، از جمله قبل از گلدهی، تشکیل دانه، رشد غوره، رشد انگور و پس از برداشت. مقدار مصرف اسید هیومیک برای هر درخت انگور بستگی به شرایط خاک و نیازهای گیاه دارد، اما به طور کلی، می‌توان از 10 لیتر در هکتار در هر نوبت همراه با آبیاری استفاده کرد.
برای مطالعه‌ی مطلب کود هیومیک اسید، به این لینک مراجعه کنید.
کود حیوانی برای انگور
کود حیوانی یکی از بهترین منابع تغذیه در کاشت انگور است و میتواند به بهبود ساختار خاک، افزایش حاصلخیزی و تقویت سلامت کلی گیاهان کمک کند. کودهای حیوانی مانند کود گاوی، گوسفندی، مرغی و کبوتری دارای ترکیبات مغذی غنی هستند و به دلیل داشتن مواد آلی فراوان، به اصلاح خاک و افزایش فعالیت میکروبی در خاک کمک میکنند.
- کود گاوی: این کود به دلیل داشتن مواد آلی و میکروارگانیسم‌های مفید، به بهبود ساختار خاک و افزایش جذب آب و مواد مغذی توسط ریشه‌ها کمک میکند.
- کود گوسفندی: دارای بیشترین میزان نیتروژن در میان کودهای حیوانی است و برای تأمین نیاز گیاه به نیتروژن بسیار مناسب است.
- کود مرغی: غنی از نیتروژن و فسفر است و میتواند به تقویت رشد و بهبود کیفیت میوه کمک کند.
- کود کبوتری: به دلیل غلظت بالای نیتروژن و درشت مغذی‌های دیگر مانند فسفر و پتاسیم، یکی از موثرترین کودهای حیوانی است.
بهترین زمان برای استفاده از کود حیوانی در ابتدای فصل پاییز است. کودها باید قبل از استفاده پوسیده و ضدعفونی شون و باید از استفاده از کودهای حاوی پتاسیم در فصل گرما اجتناب شود.
خاک مناسب تاکستان‌ها
خاک مناسب برای تاکستان‌ها باید دارای ویژگی‌های خاصی باشد تا اطمینان حاصل شود تا کاشت انگورها به بهترین شکل ممکن صورت گیرد. برخی از مهمترین ویژگی‌های خاک عبارتند از:
زهکشی خوب: خاک باید قادر به تخلیه سریع آب اضافی باشد تا از تجمع آب و بیماری‌های ریشه جلوگیری کند.
عمق کافی: خاک باید عمیق باشد تا ریشه‌های انگور بتوانند به راحتی رشد کنند و به مواد‌مغذی دسترسی داشته باشند.
بافت مناسب: خاکهای شنی یا لومی با بافت متوسط بهترین گزینه هستند، زیرا هم زهکشی خوبی دارند و هم مواد مغذی را به خوبی نگه می‌دارند.
اسیدیته مناسب (pH): انگورها بهترین رشد را در خاکهایی با pH حدود 5.5 تا 6.5 دارند.
غنی از مواد‌مغذی: خاک باید حاوی مواد‌مغذی ضروری مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم باشد.
همچنین، مدیریت صحیح آبیاری برای اطمینان از رشد مناسب انگور حیاتی است. آبیاری باید به گونه‌ای باشد که آب و مواد مغذی مستقیماً به ناحیه ریشه انگور رسانده شود. انتخاب سیستم آبیاری مناسب نیز بر اساس جنس و عمق خاک، کیفیت آب آبیاری، شکل زمین و عوامل اقتصادی انجام می‌گیرد.
اسیدیته مناسب (pH) انگور
اسیدیته خاک یکی از عوامل مهم در رشد و توسعه انگور است. انگورها معمولاً در خاکهایی با اسیدیته متوسط رشد بهتری دارند. اسیدیته مناسب برای رشد انواع مختلف انگور معمولاً بین 6 تا 7 است. این محدوده pH به انگور اجازه میدهد تا مواد مغذی مورد نیاز خود را به راحتی جذب کند و همچنین از بیماری‌های خاکی که در pH پایین‌تر یا بالاتر رشد میکنند، جلوگیری میکند.
انگورهای سفید
انگورهای سفید مانند چاردونه و سووینیون بلان (Sauvignon blanc) معمولاً در خاکهایی با pH کمی بالاتر از متوسط بهترین عملکرد را دارند. این ارقام میتوانند در خاکهایی با pH حدود 6.5 تا 7 به خوبی رشد کنند. این شرایط به آنها اجازه میدهد تا طعم میوه و تازگی خود را حفظ کنند.
انگورهای قرمز
انگورهای قرمز مانند کابرنت ساوینون و مرلو ترجیح می‌دهند در خاکهایی با pH کمی پایین‌تر رشد کنند. این ارقام میتوانند در خاکهایی با pH حدود 6 تا 6.5 به خوبی رشد کنند. این اسیدیته به آنها کمک میکند تا تانن‌های پیچیده و طعم‌های عمیق‌تری تولید کنند.
انگورهای بومی
انگورهای بومی مانند یاقوتی و عسکری که در ایران کشت میشوند، میتوانند در محدوده وسیع‌تری از pH رشد کنند. با این حال، حتی این ارقام نیز در خاکهایی با pH بین 6 تا 7 بهترین عملکرد را دارند.
اصلاح pH خاک
اگر pH خاک بیش از حد مطلوب باشد، می‌توان از آهک برای افزایش آن استفاده کرد. در صورتی که pH خاک پایین‌تر از حد مطلوب باشد، می‌توان از گوگرد یا کودهای اسیدی برای کاهش آن استفاده کرد. این اصلاحات باید با دقت و بر اساس تست‌های خاک انجام شوند تا از تغییرات ناگهانی و آسیب به ریشه‌های انگور جلوگیری شود. در نهایت، انتخاب انگور مناسب برای خاک با pH خاص و مدیریت دقیق pH خاک میتواند تأثیر قابل‌توجهی بر کیفیت و میزان تولید انگور داشته باشد. باغداران باید به طور مداوم pH خاک را تست کنند و در صورت لزوم اصلاحات لازم را انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که انگورها در بهترین شرایط ممکن رشد میکنند.
تاثیر pH بر مواد مغذی
pH خاک تاثیر مستقیمی بر دسترسی انگور به مواد مغذی دارد. در pH پایین‌تر، برخی از مواد مغذی مانند آهن و منگنز بهتر جذب میشوند، در حالی که در pH بالاتر، کلسیم و منیزیم بهتر جذب میشوند. بنابراین، تنظیم pH خاک برای اطمینان از دسترسی بهینه به مواد مغذی حیاتی است.
کاشت نهال انگور
کاشت انگور یک فرآیند دقیق است که نیاز به توجه به جزئیات دارد تا اطمینان حاصل شود که نهال‌ها به خوبی رشد میکنند و محصول‌دهی مناسبی خواهند داشت.
- انتخاب مکان مناسب: ابتدا باید مکانی با نور آفتاب کافی و خاک مناسب انتخاب کنید. خاک باید دارای زهکشی خوب و عمق کافی برای رشد ریشه‌ها باشد.
- آماده‌سازی خاک: خاک را باید با مواد آلی مانند کود حیوانی پوسیده غنی کنید تا مواد مغذی لازم برای رشد نهال‌ها فراهم شود.
- کاشت نهال: نهال‌ها را در فواصل مناسب از هم و به اندازه کافی عمیق در خاک بکارید تا ریشه‌ها به خوبی در خاک قرار گیرند.
- آبیاری اولیه: پس از کاشت، نهال‌ها را به خوبی آبیاری کنید تا خاک به ریشه‌ها بچسبد و فضای خالی اطراف ریشه‌ها پر شود.
- مراقبت‌های بعد از کاشت انگور: مراقبت‌های منظم شامل هرس‌کردن، کوددهی، آبیاری مناسب و مبارزه با آفات و بیماریها ضروری است.
روش‌های رایج کاشت نهال انگور
کاشت مستقیم
کاشت انگور به‌صورت نهال‌ها مستقیماً در زمین کاشته میشوند و این روش ساده‌ترین و رایج‌ترین روش است. در این روش ابتدا می‌بایست از سلامت نهال یا قلمه‌های گیاه اطمینان حاصل شود. سپس خاک را عمیق شخم زده و از کودهای آلی برای غنی‌سازی آن استفاده کنید. در نظر داشته باشید خاک باید دارای زهکشی خوبی باشد. در ادامه چاله‌هایی به عمق حدود 50 سانتی‌متر حفر میشود. فاصله بین نهال‌ها باید بر اساس نوع انگور و شرایط زمین تنظیم شود. سپس نهال یا قلمه درون چاله قرار می‌گیرد. بهتر است خاک دور ریشه‌ها را فشرده کرد تا هوا خارج شود. پس از کاشت، نهال‌ها را به خوبی آبیاری کنید تا خاک اطراف ریشه‌ها مرطوب شود.
کاشت ریشه
کاشت ریشه درخت انگور یکی از روش‌های تکثیر غیرجنسی است که به وسیله استفاده از شاخه های ریشه‌دار صورت می‌گیرد. این روش اغلب برای تولید نهال‌های جدید در مقیاس کوچک و برای ارقام خاص انگور کاربرد دارد. برای شروع، شاخه‌های یکساله و سالم انگور را انتخاب کنید که دارای ریشه‌های جانبی هستند. سپس، با شخم زدن و افزودن کودهای آلی مانند کمپوست یا کود حیوانی پوسیده خاک را آماده کاشت گیاه کنید. شاخه‌های ریشه‌دار را در خاکی که قبلاً آماده شده است، به صورت افقی و در عمق مناسب قرار دهید. پس از کاشت، شاخه‌ها را به خوبی آبیاری کنید و اطمینان حاصل کنید که خاک از رطوبت کافی برخوردار باشد.
ریشه‌زایی و رشد نهال
در طول فصل رشد، شاخه‌ها شروع به تولید ریشه‌های جدید میکنند و به تدریج به نهال‌های جوان تبدیل میشوند. پس از اینکه شاخه‌ها به خوبی ریشه‌دار شدند و نهال‌های جوان به حد کافی رشد کردند، می‌توان آنها را به محل دائمی خود منتقل کرد. این روش کاشت، به دلیل اینکه از شاخه‌های ریشه‌دار استفاده میکند، میتواند نتایج سریع‌تری نسبت به کاشت قلمه‌های بدون ریشه داشته باشد. با این حال، موفقیت این روش به شرایط خاک، آب و هوا و مراقبت‌های مناسب بستگی دارد.
از روش کاشت ریشه برای تکثیر انواع مختلف انگور استفاده میشود، به ویژه برای تولید نهال‌های جدید در مقیاس کوچک یا برای ارقام خاصی که به این روش پاسخ بهتری می‌دهند. این روش معمولاً برای انگورهایی که به راحتی ریشه‌زایی میکنند و نیاز به تکثیر سریع دارند، مناسب است. به طور کلی، انگورهایی که دارای شاخه‌های قوی و سالم هستند و قابلیت ریشه‌دار شدن در خاک را دارند، برای کاشت ریشه مناسب‌اند.
این روش به ویژه برای انگورهای بومی یا سنتی که در منطقه‌ای خاص رشد کرده‌اند و به شرایط آب و هوایی و خاک آن منطقه عادت دارند، مفید است. برای مثال، انگورهایی مانند انگور رد‌گلوب، انگور یاقوتی، انگور خلیلی، انگور مکیاج، و انگور عسکری از جمله ارقامی هستند که برای کاشت به روش ریشه مناسب ارزیابی شده‌اند. این ارقام به دلیل ویژگی‌های خاص خود مانند طعم، رنگ و مقاومت در برابر بیماریها، برای کاشت به این روش انتخاب میشوند.
کاشت قلمه
قسمتی از نهال بالایی به عنوان قلمه انتخاب شده و نهال با استفاده از قلمه کاشته میشود.کاشت قلمه درخت یکی از روش‌های متداول و موثر برای تکثیر این گیاه است. این روش کاشت، به دلیل سادگی و کارایی بالا، بسیار محبوب است. ابتدا باید قلمه‌های سالم و بدون بیماری از شاخه‌های یکساله انگور انتخاب میشوند. در نظر داشته باشید قلمه‌ها باید دارای چندین جوانه باشند. سپس خاک با شخم زدن و افزودن کودهای آلی مانند آماده میشود. پس از کاشت، قلمه‌ها را به خوبی آبیاری کنید تا خاک اطراف آن مرطوب شود. پس از کاشت، باید به‌طور منظم نهال‌ها را آبیاری کرده و از کودهای مورد نیاز برای تغذیه گیاه استفاده کنید. همچنین باید به طور منظم نهال‌ها را هرس کنید تا رشد بهتری داشته باشند. در طول فصل رشد، قلمه‌ها شروع به تولید ریشه‌های جدید میکنند و به تدریج به نهال‌های جوان تبدیل میشوند.
فصل مناسب کاشت انگور
بهترین فصل برای کاشت انگور فصل بهار است. در این فصل، خاک معمولاً مرطوب و مناسب برای ریشه‌زنی نهال‌ها میباشد. بهار زمانی است که خطر سرمازدگی به کم بوده و دمای خاک برای رشد ریشه‌های جدید مطلوب است. در مناطق سردسیر نیز، بهار بهترین زمان برای کاشت انگور است، زیرا گیاهان جوان فرصت دارند تا قبل از رسیدن فصل سرما رشد کنند به حد کافی قوی شوند. همچنین، کاشت در بهار به نهال‌ها اجازه میدهد تا از دوره رشد طولانی‌تری بهره‌مند شوند و قبل از فرا‌رسیدن تابستان گرم و خشک، سیستم ریشه‌ای قوی‌تری توسعه دهند.
با این حال، در برخی مناطق با آب و هوای معتدل، ممکن است کاشت در پاییز نیز مناسب باشد؛ زیرا خاک هنوز گرم است و بارندگی‌های پاییزی میتواند به ریشه‌زایی کمک کند. هرچند به طور کلی، بهار به عنوان بهترین فصل برای کاشت انگور شناخته شده است.
پیوند درختان و کاشت انگور
پیوند درختان انگور یکی از روش‌های تکثیر غیرجنسی است که به ما امکان میدهد ویژگی‌های مطلوب یک درخت را هنگام کاشت انگور به درخت دیگری منتقل کنیم. برای پیوند موفق، باید اطمینان حاصل کنید که هر دو گیاه (پایه و قلمه) سالم و بدون بیماری باشند. قلمه‌ها باید از انگورها معمولاً در فصل زمستان انتخاب شوند که در حالت خواب هستند. پیوند معمولاً در اواخر زمستان یا اوایل بهار و قبل از شروع رشد جدید زمانی که درختان در حال استراحت هستند، انجام میشود. مراقبت از پیوند نیز بسیار مهم است. باید محل پیوند را با نوار پلاستیکی یا چسب‌های مخصوص پیوند محکم بسته و پوشش دهید تا از نفوذ هوا جلوگیری شود و تماس مناسب بین بافت‌های پایه و قلمه برقرار باشد. همچنین باید از پیوند در برابر آفات و بیماریها محافظت کنید.
پیوند شکافی یا اسکنه‌ای
این روش برای کاشت انگور با تنه قطور مناسب است. ابتدا پایه را با تیغه شکافته و قلمه را با برش‌دادن یک انتهای آن به شکل “V” آماده میکنند. سپس قلمه را در شکاف قرار داده و محکم می‌بندند. پیوند شکافی یا اسکنه‌ای یکی از روش‌های مرسوم پیوند درختان انگور است که به دلیل نرخ موفقیت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای استفاده از این روش ابتدا پایه‌ای که قرار است پیوند روی آن انجام شود را انتخاب کنید.
پایه باید سالم و بدون بیماری باشد. با استفاده از تیغه تیز و تمیز، یک شکاف عمودی به عمق حدود ۲ تا ۳ سانتی‌متر در پایه ایجاد کنید. قلمه‌ای که قرار است پیوند زده شود را انتخاب کنید. این قلمه باید از یک درخت انگور سالم و مرغوب باشد. یک انتهای قلمه را به شکل “V” ببرید تا به خوبی در شکاف پایه جای گیرد. قلمه آماده شده را درون شکاف پایه قرار دهید. مطمئن شوید که قلمه به خوبی در شکاف جای گرفته و تماس محکمی با پایه دارد.
بعد از قرار‌دادن قلمه در شکاف، باید محل پیوند را با نوار پیوند یا مواد مخصوص پیوند محکم کنید تا رطوبت اضافی از بین برود و پیوند به خوبی بچسبد. پس از انجام پیوند، باید از آن مراقبت کنید. محل پیوند را باید در برابر آفات و بیماریها محافظت کرده و از آبیاری مناسب اطمینان حاصل کنید. بهترین زمان برای انجام پیوند شکافی انگور، اواخر زمستان یا اوایل بهار، پیش از شروع فعالیت گیاه است.
پیوند پوستی در کاشت انگور
این روش مناسب گونه‌هایی است که پوست آنها راحت‌تر کنده میشود. درخت انگور را برای پیوند آماده کنید، قلمه را برش دهید و آن را روی پایه محکم کنید. پیوند پوستی یکی از روش‌های پیوند‌زدن درخت انگور است که به خصوص در زمانی که پوست درخت به راحتی جدا میشود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، ابتدا باید درخت انگوری که می‌خواهید پیوند بزنید را انتخاب کنید و سپس قسمت بالایی آن را برای پیوند‌زدن ببرید. پس از آن، قلمه‌ای که می‌خواهید پیوند بزنید را باید مطابق با الگویی خاص برش دهید. این برش معمولاً به شکلی است که بتواند به خوبی با پایه درخت هم‌خوانی داشته باشد و محکم در جای خود قرار‌گیرد.
بعد از آماده‌سازی قلمه و پایه، قلمه را روی پایه قرار دهید و با استفاده از نوار پیوند یا مواد دیگری که برای این کار مناسب است، آنها را به هم محکم کنید.محل پیوند را باید با موم پیوند یا مواد مشابه بپوشانید تا از خشک شدن و ورود عوامل بیماری‌زا جلوگیری شود. این روش نیاز به مهارت کمتری دارد و زمان‌بندی پیوند در میتواند متفاوت باشد
پیوند شلاقی انگور
این روش برای انگورهای ۱ تا ۲ ساله با قطر ۴ تا ۳ سانتی‌متر مناسب است. قلمه و پایه را با زاویه‌های مشابه ببرید و کامبیوم‌ها را هماهنگ کنید. سپس پیوند را بپیچید و محکم کنید. پیوند شلاقی یکی از روش‌های متداول پیوند‌زدن درختان انگور است که به خصوص برای تکثیر انواع مختلف انگور به کار می‌رود. در این روش، از قلمه‌هایی استفاده میشود که با پایه درخت انگور مطابقت دارند.
قلمه باید از شاخه‌های سالم و بدون بیماری انتخاب شود و اندازه آن باید با اندازه پایه مطابقت داشته باشد. قلمه را با زاویه‌ای به طول ۳ تا ۵ سانتی‌متر ببرید. همچنین قسمت پایه را نیز با همین زاویه ببرید تا سطح تماس بیشتری بین قلمه و پایه ایجاد شود. کامبیوم لایه‌ای از سلول‌ها است که در زیر پوست قرار دارد و برای موفقیت پیوند، باید کامبیوم قلمه و پایه با هم هماهنگ شوند. پس از هماهنگی کامبیوم‌ها، پیوند را با نوار پیوند یا مواد مشابه بپیچید و محکم کنید تا رطوبت حفظ شود و پیوند به خوبی برقرار گردد و محل پیوند را با موم بپوشانید. پیوند شلاقی میتواند در مزرعه یا گلخانه انجام شود و اغلب در فصل رشد گیاه، مخصوصاً در ماه‌های اردیبهشت و خرداد توصیه میشود.
پیوند شکمی انگور
این روش برای پیوند انگورهای جوان مناسب است. یک برش افقی و عمودی روی درخت پایه ایجاد کنید و قلمه را در محل برش قرار دهید. پیوند شکمی که به پیوند سپری یا تی شکل (T) نیز معروف است، یکی از روش‌های پیوند‌زدن درختان انگور است. این روش برای تکثیر انواع مختلف انگور و همچنین برای اصلاح نژاد و ترکیب ویژگی‌های دو گیاه مختلف به کار می‌رود.
ابتدا باید درخت پایه را انتخاب کنید. پایه باید سالم و قوی باشد. سپس یک برش افقی به عمق حدود ۱ تا ۲ سانتی‌متر روی پایه ایجاد کنید. در ادامه برش افقی، یک برش عمودی به طول حدود ۳ تا ۴ سانتی‌متر ایجاد کنید تا شکلی شبیه به حرف T انگلیسی به وجود آید. قلم‌هایی که قصد پیوند زدنشان را دارید باید به شکل مناسبی برش داده شود. دو طرف برش داده شده را باز کنید و قلمه را به آرامی درون برش قرار دهید.
مطمئن شوید که کامبیوم قلمه و پایه با هم تماس دارند. پس از قرار‌دادن قلمه، باید پیوند را با استفاده از نوار پیوند محکم کنید. این کار به حفظ رطوبت و تسریع در فرآیند التیام کمک میکند. در نهایت مانند روش‌های قبل محل پیوند را با موم پیوند بپوشانید. پیوند شکمی میتواند در شرایط مختلف آب و هوایی و برای انواع مختلف انگور انجام شود. این روش به دلیل دقت و مهارت کمتری که نسبت به سایر روش‌های پیوند نیاز دارد، محبوب است. همچنین، این روش امکان ترکیب ویژگی‌های مطلوب دو گیاه مختلف را فراهم میکند و به تکثیر انگور کمک میکند.
هرس درختان انگور
هرس درختان انگور یکی از مهمترین عملیات باغبانی است که برای حفظ سلامت و افزایش باروری درختان انگور انجام میشود. بهترین زمان برای هرس درختان انگور زمانی است که درختان در خواب زمستانی هستند که زمان آن معمولاً از اوایل فصل پاییز تا قبل از شروع بهار است. زمان مناسب هرس به شرایط آب و هوایی منطقه و نوع انگور بستگی دارد.
- هرس زمستانه (هرس سیاه): این هرس با هدف تنظیم باردهی سالیانه روی انگور انجام میشود. بهترین زمان برای هرس زمستانه پس از ریزش برگ‌ها و به خواب رفتن درخت است. در مناطق سردسیر مانند آذربایجان، قزوین و همدان، هرس اصلی از اواخر اسفند تا اواسط فروردین صورت می‌گیرد.
- هرس تابستانه (هرس سبز): هرس تابستانه برای کنترل رشد شاخه‌ها و حذف شاخه‌های زائد انجام میشود. اصول کلی در هرس باردهی، شامل نگهداری تعداد مناسب جوانه‌های بارده و تقسیم این جوانه‌ها بر قسمت‌های مختلف شاخه‌هاست. هرس کوتاه برای ارقامی که جوانه‌های پایینی بارده‌تر هستند، مانند عسگری، انجام میشود. برای انگورهای برگریز، هرس در اواخر زمستان یا اوایل بهار قبل از شروع رشد جوانه‌ها توصیه میشود. در هرس اولیه شاخه‌های اضافه، بیمار، آفت‌زده و شکسته حذف میشوند. این کار به تقسیم بهتر انرژی تولید‌شده توسط ریشه و برگ‌ها کمک میکند. در مقابل، هرس اصلی برای تنظیم باردهی سالانه انجام میشود. در این مرحله، برش‌های دقیقی روی شاخه‌ها انجام میشود تا تولیدهای متوالی انگور مشخص شود.
انواع هرس
- هرس کوتاه: برای ارقامی که جوانه‌های پایینی آنها باردهی بیشتری دارند، از این روش استفاده میشود. در هرس کوتاه، شاخه‌ها به صورت دو یا سه جوانه‌ای هرس میشوند.
- هرس بلند: برای ارقامی که جوانه بارده آنها در قسمت فوقانی قرار دارند، بهتر است به صورت خفیف هرس شوند. در هرس بلند، بین ۴ تا ۱۲ جوانه را روی شاخه نگه‌داشته و شاخه از بالای جوانه دوازدهم بریده خواهند شد.
- هرس مختلط: ترکیبی از دو روش بالا است و به حفظ حداکثر قدرت و ظرفیت درختان کمک میکند.
آبیاری درخت انگور
درخت انگور نیازمند آبیاری منظم و کافی است اما میزان و دفعات آبیاری باید با توجه به شرایط آب و هوایی، نوع خاک، و نژاد انگور تنظیم شود. کاشت انگور در فصل‌های گرم و خشک، به ویژه تابستان، درخت انگور به آب بیشتری نیاز دارد. در مناطقی که هوا گرم است، ممکن است نیاز به دو بار آبیاری در روز باشد. روش‌های متداول آبیاری شامل آبیاری زیرسطحی، قطره‌ای و بارانی است. در این میان آبیاری قطره‌ای به صرفه‌جویی آب و توزیع یکنواخت آب به ریشه‌ها کمک میکند. به طور تقریبی هر درخت انگور در هفته به حدود ۱۰۰ لیتر آب نیاز دارد، اما این میزان بسته به شرایط محیطی و نوع خاک این مقدار میتواند متفاوت باشد. خاکهای سبک و شنی به آبیاری بیشتری نیاز دارند، در حالی که ممکن است خاکهای سنگین و رسی به آبیاری کمتری نیاز داشته باشند.
مراحل حیاتی برای نیاز آبی انگور
- جوانه‌زنی: در این مرحله، انگور نیاز آبی بالایی دارد تا بتواند رشد خود را در فصل جدید آغاز کند.
- گلدهی: این دوره بحرانی‌ترین دوره رشد است و آبیاری کمتر در این دوره منجر به کاهش تولید میشود.
- تشکیل میوه: تنش آبی در این مرحله منجر به کوچک شدن حبه‌های انگور میشود. آبیاری انگور باید به گونه‌ای باشد که ریشه‌ها به طور کامل سیراب شوند و در عین حال از هدر‌رفت آب نیز جلوگیری شود. به یاد داشته باشید که آبیاری بیش از حد میتواند به ریشه‌ها آسیب برساند و باعث بروز بیماریها شود.
آفات و بیماری‌های انگور
تشخیص به موقع و صحیح آفات و بیماریها در تاکستان، در پیشگیری از بروز خسارت و دستیابی به عملکرد بالا در محصول انگور از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین می‌توان با شناسایی عوامل زیان‌آور و پیاده‌سازی برنامه‌ای موثر با به حداقل رساندن مصرف آفت‌کش‌ها در تاکستان، به مبارزه با آفات پرداخت.
شپشک آرد آلود انگور
شپشک آرد آلود انگور یکی از آفات مهم این محصول است که میتواند به باغ‌های انگور خسارت قابل توجهی وارد کند. شپشک‌های آرد آلود انگور دارای بدنی نرم، بیضی‌شکل و تخت هستند که با رنگ زرد کمرنگ، حلقه‌های مشخص و رشته‌های جانبی کوتاه شناسایی میشوند.حشرات بالغ ماده بدون بال هستند و طول آنها حدود 5.5 میلی‌متر و عرض‌شان حدود 3.5 میلی‌متر است. شپشک‌های آردآلود انگور تخم‌گذار هستند و در آب و هوای گرم مانند گلخانه‌ها و حتی در داخل خانه، روی گیاهان آپارتمانی یافت شده و به سرعت تکثیر میشوند. این آفات با دهان سوزنی مانند خود شروع به مکیدن شیره برگ‌های گیاهان میکنند. آنها از شیره گیاهی انگور تغذیه کرده و باعث خشک‌شدن و سیاه‌شدن و ایجاد کپک شده و در نهایت باعث کاهش کیفیت محصول میشوند.
مبارزه و کنترل شپشک آردآلود انگور
شپشک‌های آردآلود در گیاهانی که بیش از حد آبیاری شده‌اند، بیشتر دیده میشوند. برای مبارزه با شپشک آردآلود انگور، روش‌های مختلفی وجود دارد از جمله حذف فیزیکی و سمپاشی. به منظور حذف فیزیکی با استفاده از گوش پاک کن آغشته به الکل، شپشک‌ها را از روی گیاه پاک کنید. همچنین استفاده از سموم مخصوص مانند دیازینون برای از بین بردن شپشک‌ها نیز میتواند راهکار موثری برای مقابله با این آفت باشد. در صورت شیوع، این آفت میتواند ناقل بیماری‌های ویروسی مانند پیچیدگی برگ انگور باشد.
زنجرک انگور
زنجرک انگور که با نام‌های جیرجیرک انگور یا زنجره مو نیز شناخته میشود، یکی از آفات مهم باغ‌های انگور است. این حشرات از شیره انگور تغذیه میکنند و میتوانند به برگ‌ها، شاخه‌ها و میوه‌های گیاه آسیب وارد کنند و قدرت و عملکرد انگور را کاهش دهند و در موارد شدید باعث مرگ گیاه شوند.
چرخه زندگی زنجرک انگور به شرح زیر است:
- تخم: زنجرک‌های ماده تخم‌های خود را در شکاف‌هایی که در شاخه‌های درخت انگور ایجاد میکنند، می‌گذارند. تخم‌ها در عرض ۱۰ تا ۱۴ روز به پوره تبدیل میشوند.
- پوره: پوره‌ها حشراتی نابالغ هستند که در زیر زمین زندگی میکنند و از ریشه درخت انگور تغذیه میکنند. آنها قبل از رسیدن به مرحله بزرگسالی از چندین پوست‌اندازی عبور میکنند.
- حشره بالغ: هنگامی که پوره‌ها به بلوغ می‌رسند، از زمین بیرون می‌آیند و از تنه انگور بالا می‌روند تا به شکل زنجرک بالغ پوست‌اندازی کنند. بزرگسالان دارای اسکلت خارجی متمایز و سخت و بال‌های بزرگ هستند. آنها از شیره درخت انگور تغذیه میکنند و باعث آسیب به برگ‌ها، شاخه‌ها و میوه‌ها میشوند.
- تولید مثل: زنجرک‌های بالغ جفت‌گیری و تخم‌گذاری میکنند تا چرخه را از نو شروع کنند. زنجرک‌ها معمولاً در تابستان فعالیت بیشتری دارند و چرخه زندگی آنها بسته به گونه آن بین ۲ تا ۵ سال طول می‌کشد. این چرخه زندگی نشان‌دهنده تطابق زنجرک‌ها با محیط و شرایط مختلف است و درک آن برای مدیریت و کنترل این آفت در باغ‌های انگور حیاتی است.
مبارزه با زنجرک
مبارزه با زنجرک انگور شامل روش‌های مختلفی است که میتواند به کاهش آسیب‌های وارده به باغ‌های انگور کمک کند. در اینجا به برخی از این روشها اشاره می‌کنیم:
- پیرتروئیدها: این دسته از حشره‌کش ها شامل مواد فعالی مانند سایپرمترین هستند که برای کنترل آفات مختلف کاربرد دارند.
- نئونیکوتینوئیدها: این حشره‌کش‌های سیستمیک مانند ایمیداکلوپرید، توسط گیاه جذب میشوند و محافظت طولانی مدت در برابر زنجرک انگور ایجاد میکنند.
- مالاتیون و دیازینون: این سموم به صورت محلول‌پاشی در خاک به میزان ۲۰ لیتر به ازای هر درخت استفاده میشوند.
هنگام استفاده از سموم باید دقت کرد که از دوز مناسب و در زمان مناسب استفاده شود تا اثربخشی لازم را داشته باشد و به محیط زیست و سایر موجودات زنده آسیب نرساند. پوشاندن انگورها با توری مشبک ظریف یا اعمال موانع چسبنده روی تنه تاک میتواند از رسیدن زنجرک به برگ و میوه جلوگیری کند. همچنین از بین بردن شاخه‌ها و برگ‌های آلوده از درخت انگور میتواند آسیب زنجرک را کاهش دهد. علاوه بر موارد ذکر شده بکارگیری روش‌هایی همچون کنترل طبیعی، اقدامات پرورشی از جمله آبیاری، کوددهی و هرس به موقع در کنار استفاده از ارقام مقاوم و کنترل علفهای هرز در افزایش کیفیت محصول و مبارزه با زنجرک اثربخش خواهد بود
آفت کرم سفید ریشه انگور
آفت کرم سفید ریشه، که به نام علمی Polyphylla olivieri شناخته میشود، یکی از آفات مهم در باغ‌های انگور است. این آفت میتواند به ریشه‌های انگور آسیب جدی وارد کند و در صورت عدم کنترل، به سرعت تکثیر شده و خسارت‌های قابل توجهی به بار آورد.
چرخه زندگی کرم سفید ریشه به شرح زیر است:
لارو: این کرم‌های سفید رنگ در خاک زندگی میکنند و از ریشه‌های گیاهان تغذیه میکنند. این لاروها میتوانند به مدت سه سال در خاک وجود داشته باشند.
شفیره: در بهار سال سوم، لاروها وارد مرحله شفیرگی میشوند و در محفظه‌ای گلی که برای خود ساخته‌اند، به بلوغ می‌رسند.
حشره بالغ: حشرات بالغ سوسک‌هایی با رنگ قهوه‌ای و سیاه هستند که توده‌هایی از پولک‌های صدفی سفید رنگ بر روی بدن دارند و شب‌ها پرواز میکنند.
مبارزه با کرم سفید ریشه
روش‌های مبارزه با کرم سفید ریشه عبارت است از:
- از بین‌بردن لاروها
- از بین‌بردن علفهای هرز
- شخم زمستانی
- استفاده از تله‌های نوری
- استفاده از قارچ‌های تریکودرما
آفت تریپس انگور
آفت تریپس انگور، که به آنها حشرات ریش‌دار نیز گفته میشود، حشرات کوچکی هستند که میتوانند به انگور و سایر گیاهان آسیب برسانند. این حشرات با مکیدن شیره گیاهان تغذیه میکنند و میتوانند باعث ایجاد لکه‌های زرد رنگ و بیماری در گیاهان شوند. چرخه زندگی تریپس شامل مراحل لارو، شفیره و بلوغ است. لاروها معمولاً بدون بال هستند و در خاک زندگی میکنند، از این رو مبارزه با آنها دشوار است.
حشرات بالغ تریپس ممکن است به طول ۵ میلی‌متر برسند و دامنه حمله آنها بسیار وسیع است و گیاهانی مانند بادمجان، فلفل، کدو، لوبیا، مرکبات، نخود، خربزه، آفتابگردان، سویا، گوجه‌فرنگی و کنجد را در بر میگیرند. خسارات تریپس شامل ایجاد لکه‌های زرد رنگ و تغییر رنگ برگ‌ها، پیچیدگی، پژمردگی و ضعف برگ و کوچک ماندن میوه است. این آفت تخم‌های خود را با مدفوع در زیر سطح برگ می‌پوشاند، بنابراین تشخیص آنها قبل از شروع حرکت دشوار است.
مبارزه با تریپس
آفت مینوز
آفت مینوز برگ انگور به گروهی از حشرات اطلاق میشود که لارو آنها بافت برگ گیاهان را می‌خورد. این حشرات میتوانند به گروه‌های مختلفی از جمله پروانه‌ها (Lepidoptera)، برخی از زنبورها، مگس‌ها (Diptera) و حتی برخی از سوسک‌ها تعلق داشته باشند.
چرخه زندگی مینوز برگ شامل مراحل زیر است:
- تخم: حشرات بالغ تخم‌های خود را روی برگ‌ها می‌گذارند.
- لارو: تخم‌ها به لارو تبدیل میشوند که در داخل بافت برگ‌ها تغذیه میکنند و تونل‌هایی ایجاد میکنند که اغلب حاوی ترشحات لارو یا مدفوع است.
- شفیره: پس از مدتی، لاروها به شفیره تبدیل میشوند.
- حشره بالغ: شفیره‌ها به حشرات بالغ تبدیل میشوند که دوباره فرآیند تولید مثل را آغاز میکنند.
روش‌های مبارزه با مینوز برگ عبارتند از
استفاده از آفت‌کش‌ها: آفت‌کش‌های مخصوصی برای از بین‌بردن مینوز برگ وجود دارد که باید در زمان مناسب استفاده شوند تا به لاروها نیز برسند.
روغن چریش: یک آفت‌کش طبیعی است که بر چرخه زندگی مینوز تأثیر می‌گذارد و تعداد لاروهای بالغ و تخم‌هایی که توسط حشرات بالغ گذاشته میشود را کاهش میدهد.
تله‌های فرمونی: در صورتی که حشره مورد نظر لارو پروانه باشد، می‌توان از تله‌های فرمونی برای از بین بردن حشرات نر استفاده کرد. مهم است که قبل از انجام هرگونه اقدام برای مبارزه با مینوز برگ، نوع حشره‌ای که باعث ایجاد تونل‌ها شده را شناسایی کنید و سپس روش مبارزه مناسب با آن را انتخاب نمایید.
آفت کنه نمدی
کنه نمدی انگور یا Grape Erineum Mite با نام علمی Colomerus vitis، یکی از آفات مهم باغ‌های انگور است که به برگ‌های انگور حمله میکند و خسارت قابل توجهی ایجاد می‌‌نماید. این کنه‌ها در پشت برگ‌ها گال‌های مسطح و نمد مانند ایجاد میکنند که رنگ آنها ابتدا سفید کثیف است و به تدریج به رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای تغییر میکند. این گال‌ها میتوانند در ابتدا با بیماری‌هایی مانند سفیدک دروغین اشتباه گرفته شوند. کنه نمدی انگور دارای حداقل دو نژاد بیولوژیکی است؛ نژاد اول که باعث ایجاد گال در برگ‌ها میشود. نژاد دوم که به جوانه‌ها حمله کرده و در آنها زندگی میکند. این آفت در ایران بین 3 تا 5 نسل در سال دارد و جنس ماده پس از تغذیه، تخم‌های خود را در کرک‌های برگ قرار میدهد. دوره رشدی تخم‌ها 10-12 روز است و اولین گال‌ها در خرداد ماه ظاهر میشوند.
مبارزه با کنه نمدی انگور
برای مبارزه با کنه نمدی انگور، روش‌های مختلفی وجود دارد که شامل روش‌های فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی میباشد. در اینجا به توضیح هر یک از این روشها میپردازیم:
روش‌های فیزیکی
- جمع‌آوری و سوزاندن بقایای گیاهی و شاخه‌های رهاشده در زمستان برای از بین بردن محل زمستانگذرانی کنه‌ها.
- استفاده از زمین‌های شنی، افزایش آبیاری و تقویت خاک با کودهای حیوانی و شیمیایی.
- پیوند واریته‌های مرغوب بر روی پایه‌های مقاوم.
- بیل زدن پای درخت و سوزاندن علفهای هرز اطراف باغات.
مبارزه بیولوژیکی
- استفاده از کنه‌های شکارچی طبیعی مانند Typhlodromus rhenanus, T. soleiger, Stethorus punctillum, Scolothrips longicornis, و Acaroletes tetranychorum که میتوانند به کنترل جمعیت کنه نمدی کمک کنند.
روش‌های شیمیایی
- استفاده از آفت‌کش‌هایی مانند اسپیرودیکلوفن (انویدور 2SC) با دوره کارنس 14 روزه و اسپیروتترامات (موونتو) با کارنس 7 روزه. توجه داشته باشید که از این آفت‌کش‌ها بیش از یک‌بار در فصل استفاده نکنید.
آفت شب‌پره خوشه‌خوار انگور
شب‌پره خوشه‌خوار انگور یا کرم خوشه‌خوار انگور با نام علمی Lobesia botrana، یکی از مهمترین آفات تاکستان‌های ایران است. این آفت میتواند تا چهار نسل در سال داشته باشد و خسارت اصلی آن از طریق تغذیه لاروها از غنچه‌های گل، خوشه‌ها و حبه‌های نارس و رسیده انگور است. در بهارهای سرد، لاروها زودتر از مرحله گلدهی درختچه مو ظاهر میشوند و برای زنده‌ماندن، از سایر قسمت‌های گیاه از جمله جوانه‌های گل باز نشده تغذیه میکنند.
لاروهای نسل اول از جوانه‌های در حال گلدهی و غنچه تغذیه میکنند و روی آنها با تارهایی پوشانده میشوند. نسل دوم لارو از گوشت غوره تغذیه کرده و بر اثر تغذیه، پوست غوره خاکی رنگ و چروکیده شده و در نهایت حبه‌ها ریزش میکنند. لاروهای نسل سوم از خوشه‌های رسیده تغذیه میکنند و خسارت اصلی مربوط به این نسل است که علاوه بر خسارت مستقیم ناشی از تغذیه آفت، شامل خسارت غیرمستقیم ناشی از انتقال قارچ عامل پوسیدگی خاکستری توسط لاروهای آفت نیز میباشد.
حشره بالغ شب‌پره‌ای است که عرض آن با بال‌های باز، حدود 12 میلی‌متر و طول بدن حدود 6 میلی‌متر میباشد. بال‌های جلویی با زمینه قهوه‌ای روشن همراه با دو نوار روشن عرضی است. در بخش میانی آن لکه‌های با نقش نگار تیره دیده میشود و نوارها به طور متناوب بین لکه‌ها واقع شده‌اند. تخم این حشره به قطر 0.6 تا 0.8 میلی‌متر و به سختی با چشم قابل رویت است. لارو در انتهای رشد 10 تا 11 میلی‌متر طول دارند. رنگ آنها در ابتدا سفید است که به تدریج به رنگ سبز مایل به زرد تا مایل به قهوه‌ای تغییر میکند.
مبارزه با آفت شب‌پره خوشه‌خوار
برای مبارزه با آفت شب‌پره خوشه‌خوار انگور روش‌های مختلفی وجود دارد که شامل مدیریت زراعی، بیولوژیکی و شیمیایی است. در اینجا به توضیح هر یک از این روشها میپردازیم.
مدیریت زراعی
- انتخاب رقم مناسب و کشت انگور به صورت ردیفی روی داربست.
- هرس هر ساله انگور برای جلوگیری از تجمع شاخه‌های اضافی.
- سوزاندن علفهای هرز و برگ‌های خشک انگور در پاییز.پ
- شخم عمیق و استفاده از یخ‌آب زمستانه برای از بین بردن شفیره‌های زمستان‌گذران شب‌پره خوشه‌خوار انگور.
مدیریت بیولوژیکی
استفاده از دشمنان طبیعی مانند حشرات شکارچی و پارازیتوئیدها.
مدیریت شیمیایی
- استفاده آفت‌کش‌های مجاز با رعایت دوره کارنس توصیه میشود. در اینجا به برخی از آفت‌کش‌های که میتوانند در کنترل این آفت موثر باشند اشاره میکنم:
- سولفات مس: استفاده از محلول سولفات مس پنج درصد برای سمپاشی در دو نوبت زمستان.
- بهترین زمان مبارزه علیه آفت یک هفته تا ده روز بعد از تشکیل اوج پرواز نسل دوم میباشد.
- میزان خسارت ناشی از این آفت به عوامل متعددی از جمله مرحله رشدی گیاه، رقم انگور، اندازه خوشه، جنبه کاربردی محصول، نسل آفت، حساسیت به پوسیدگی و غیره بستگی دارد. این روشها میتوانند به کاهش خسارت ناشی از کرم خوشه‌خوار انگور کمک کنند.
آفت بید انگور
آفت بید انگور، که به آن پروانه برگخوار انگور نیز گفته میشود، میتواند به برگ‌ها و گاهی به میوه‌های جوان انگور خسارت وارد کند. این آفت در واقع توسط پروانه‌هایی پدیدار میشود که در فصل بهار، با افزایش دمای هوا، شروع به تخم‌ریزی میکنند. پروانه‌ها قبل از تخم‌ریزی از بدنه درختان انگور تغذیه کرده و صدماتی به درختان وارد میکنند. لاروهای حاصل از تخم‌ها شروع به تغذیه از برگ‌های درخت انگور میکنند. با بزرگتر شدن لاروها، میزان تغذیه آنها از برگ‌ها افزایش یافته و به تدریج به سمت شاخه‌ها نیز کشیده میشود.
انجام هرس مناسب و حذف انتهای سرشاخه‌های آلوده به عنوان یک روش موثر برای کاهش منابع آلودگی و جلوگیری از افزایش بیماری است. بیل زدن زمین‌ها و از بین بردن علفهای هرز که میتوانند به عنوان می‌زبان آفات عمل کنند. همچنین، برای کنترل بید انگور، می‌توان از سموم شیمیایی مختلفی مانند زولون و آوانت با رعایت دوره کارنس و توصیه‌های فنی استفاده کرد.
شته انگور
آفت بید انگور، که به آن پروانه برگخوار انگور نیز گفته میشود، میتواند به برگ‌ها و گاهی به میوه‌های جوان انگور خسارت وارد کند. این آفت در واقع توسط پروانه‌هایی پدیدار میشود که در فصل بهار، با افزایش دمای هوا، شروع به تخم‌ریزی میکنند. پروانه‌ها قبل از تخم‌ریزی از بدنه درختان انگور تغذیه کرده و صدماتی به درختان وارد میکنند. لاروهای حاصل از تخم‌ها شروع به تغذیه از برگ‌های درخت انگور میکنند. با بزرگتر شدن لاروها، میزان تغذیه آنها از برگ‌ها افزایش یافته و به تدریج به سمت شاخه‌ها نیز کشیده میشود.
انجام هرس مناسب و حذف انتهای سرشاخه‌های آلوده به عنوان یک روش موثر برای کاهش منابع آلودگی و جلوگیری از افزایش بیماری است. بیل زدن زمین‌ها و از بین بردن علفهای هرز که میتوانند به عنوان می‌زبان آفات عمل کنند. همچنین، برای کنترل بید انگور، می‌توان از سموم شیمیایی مختلفی مانند زولون و آوانت با رعایت دوره کارنس و توصیه‌های فنی استفاده کرد.
روش‌های کنترل شته‌ها
- روغن‌های باغبانی: برای خفه‌کردن تخم‌های شته زمستان‌گذران در زمانی که گیاهان خواب هستند.
- روغن چریش: یک آفت‌کش طبیعی که با سیستم هورمونی شته‌ها تعامل کرده و تغذیه حشرات را کاهش میدهد.پ
- صابون‌های حشره‌کش و نمک‌های اسید چرب: غشای سلولی شته‌ها را مختل میکنند و در باغ‌های سبزیجات و گیاهان مورد استفاده قرار میگیرند.
- ایمیداکلوپراید: حشره‌کشی که زمانی موثر است که روی گیاهان حدود 6 تا 8 هفته قبل از شروع برگ‌ریزی گیاهان اعمال شود.
شانکر انگور
شانکر انگور، که به آن شانکر باکتریایی نیز گفته میشود، یک بیماری مخرب در کشت‌های باغی است که به ساختار درختان، به ویژه نهال‌های تازه کاشته شده، آسیب می‌‌رساند و میتواند عمر مفید درختان را کاهش دهد. از علائم شانکر می‌توان به زخم های عمیق و ترشح صمغ از درختان، بافت مرده و جدا شده روی پوست، ساقه و حتی شاخه‌ها، تغییر رنگ یا مکان‌های صدمه دیده روی پوست درختان اشاره کرد.
زخم و آسیب ناشی از علف‌خواران، ماشین‌های چمن‌زنی، مواد شیمیایی، حشرات، شرایط محیطی، سرمازدگی، هرس زودرس درختان، بریدگی سر درختان و تغذیه نامناسب از عوامل موثر بر ایجاد شانکر است. نظارت بر شیوه کوددهی و مناسب بودن آن و رعایت بهداشت باغ به عنوان محوری‌ترین عامل در بحث کنترل ایجاد و توسعه شانکرهای باکتریایی مطرح شده است. در صورت عدم‌درمان و ترمیم قسمت‌های آسیب‌دیده، عمر مفید درختان کاهش پیدا میکند؛ بنابراین، مدیریت صحیح و به موقع برای جلوگیری از گسترش بیماری حائز اهمیت است.
نماتد انگور
به نماتدهای انگور، نماتدهای گره ریشه نیز گفته میشود. این حشرات موجودات کرمی شکل و کوچکی هستند. نماتد انگور با چشم غیر‌مسلح دیده نمی‌‌شوند. این بیماری در خاک و ریشه گیاهان زندگی میکنند. نماتدها با تغذیه از ریشه‌ها به گیاهان صدمه می‌‌زنند. همچنین، جذب آب و مواد غذایی از خاک را مختل میکنند.
علائم نماتد ریشه
- تغییر شکل ریشه‌ها به گونه‌ای که به شکل درهم پیچیده و برآمدگی‌هایی روی رشته‌های آن دیده میشود.
- ریشه‌ها ممکن است خشک یا پوسیده شوند و در بین کشاورزان به شکل «پای مرغ» شناخته میشود.
روش‌های مبارزه با نماتد
- مدیریت زراعی: انتخاب رقم‌های مقاوم، شخم‌زدن عمیق، و استفاده از کودهای مناسب.
- مدیریت بیولوژیکی: استفاده از دشمنان طبیعی مانند باکتری‌ها و قارچ‌های مفید.
- مدیریت شیمیایی: استفاده از نماتدکش‌های شیمیایی با رعایت دوره کارنس و توصیه‌های فنی.
کپک خاکستری خوشه بوتریتیس
بیماری کپک خاکستری خوشه انگور با نام علمی Botrytis cinerea شناخته میشود. این کپک یکی از مهمترین بیماری‌های قارچی است. کپک خاکستری میتواند به خوشه‌های انگور آسیب برساند. آسیب این بیماری در مرحله قبل از برداشت و پس از آن تهدید جدی برای محصول به حساب می‌‌آید. آلودگی در خوشه‌ها اغلب از وسط و در محل‌هایی که حبه‌ها به هم‌فشردگی زیادی دارند، شروع میشود. در ادامه عفونت به قسمت‌های پایین‌تر گسترش یافته و کل خوشه را آلوده میکند. پس از تشکیل بار قارچی، توده متراکمی از میسلیوم و اسپور‌های قارچ به رنگ خاکستری بر روی سطح خوشه آلوده تشکیل میشود. قارچ Botrytis cinerea با ترشح آنزیم‌هایی به بافت سلولی درخت، سبب کشته‌شدن سلول‌ها میشود. همچنین، مواد مغذی را از سلول‌های بافت مرده جذب میکند. این قارچ میتواند در شرایط مرطوب و خنک به سرعت تکثیر یابد. هاگ کپک خاکستری در طول زمستان نیز در باغ باقی می‌‌مانند.
روش‌های مبارزه با کپک خاکستری
- تهویه مناسب و کاهش رطوبت: تهویه مناسب و کاهش رطوبت به کاهش شرایط مطلوب برای رشد قارچ کمک میکنند.
- استفاده از پوشش‌های UV دار: این پوشش‌ها میتوانند از رشد قارچ جلوگیری کنند.
- استفاده از قارچکشهای کربوکسیامی‌د و بنزیمی‌دازول: این دسته از قارچ‌کشها برای کنترل بیماری موثر هستند.
- هرس سبز: حذف شاخه و برگ‌های اطراف خوشه‌ها در فصل رشد برای کاهش رطوبت و بهبود تهویه توصیه میشود.
- ضدعفونی وسایل هرس: پس از هرس، برای زخم‌های ایجاد شده استفاده از قارچ‌کش و ضدعفونی وسایل هرس مهم است.
- تقویت گیاه و افزایش قدرت خود ایمنی: این اقدامات به گیاه کمک میکنند تا در برابر بیماریها مقاوم‌تر باشد.
- جلوگیری از بروز هرگونه صدمه فیزیکی به میوه‌ها: این کار از ورود قارچ به بافت‌های گیاه جلوگیری میکند.
- استفاده از کودهای کلسیمی: کودهای کلسیمی به تقویت دیواره سلولی گیاه کمک کرده و از نفوذ قارچ جلوگیری میکنند.
- استفاده از سموم شیمیایی: در صورت استفاده از سموم، دوره کارنس باید رعایت شود.
بیماری سرخشکیدگی انگور
بیماری سرخشکیدگی انگور یکی از بیماری‌های قارچی مهم است که میتواند به تنه و شاخه‌های درختان انگور آسیب برساند. این بیماری به چند دسته تقسیم میشود که هر کدام توسط قارچ‌های مختلفی ایجاد شده و علائم متفاوتی دارند. سرخشکیدگی بوتریوسفریایی از بیماری توسط قارچهایی از جنس Botryosphaeria ایجاد میشود و میتواند باعث خشک شدن و مرگ سرشاخه‌ها شود. تشخیص سرخشکیدگی بوتریوسفریایی انگور معمولاً بر اساس علائم ظاهری بیماری و آزمایش‌های آزمایشگاهی انجام میشود.
علائم ظاهری سرخشکیدگی انگور
- خشک‌شدن و مرگ سرشاخه‌ها
- زرد‌شدن و سپس قهوه‌ای شدن برگ‌ها
- نکروز حاشیه برگی
- کلروز بین برگی
در آزمایشگاه‌ها، نمونه‌برداری از بافت‌های آلوده انجام میشود. سپس این نمونه‌ها در محیط کشت مناسب کشت داده میشوند. در این مرحله قارچ‌های عامل بیماری رشد کرده و شناسایی میشوند. این قارچ‌ها معمولاً با استفاده از ویژگی‌های ریخت‌شناختی و مولکولی مشخص میشوند.
روش‌های کنترل بیماری سرخشکیدگی انگور
سرخشکیدگی‌های انگور که توسط یک طیف وسیعی از قارچ‌ها ایجاد میشوند که از نظر تاکسونومی با هم مرتبط نیستند. این بیماریها میتوانند به شدت بر رشد و سلامت درختان انگور تأثیر بگذارند. یکی از عوامل اصلی ایجاد‌کننده این نوع سرخشکیدگی‌ها، قارچ Phaeoacremonium است. مطالعات زیادی روی این جنس از قارچ‌ها انجام شده و حدود 27 گونه از این قارچ شناسایی شده است. این قارچ‌ها میتوانند پوسیدگی‌های مختلفی را در تنه و شاخه‌های اصلی انگور ایجاد کنند. اینکار باعث ضعف کلی درختان شده و در موارد حاد منجر به مرگ آنها شوند.
علائم بیماری سرخشکیدگی انگور
- خشک‌شدن و مرگ سرشاخه‌ها
- زرد یا قهوه‌ای شدن برگ‌ها
- نکروز حاشیه برگی
- کلروز بین برگی
روش‌های کنترل بیماری
- محافظت از زخم‌های هرس
- تغذیه و آبیاری مناسب در تاکستان
- استفاده از مواد تکثیری گیاهی با کیفیت بالا
- جلوگیری از گسترش بیماری با حذف قسمت‌های آلوده
- کنترل شرایط محیطی مانند خشکی و دسترسی به قارچکشهای مؤثر
این بیماریها میتوانند با کاهش محصول و کوتاه کردن عمر درختان، خسارت‌های جدی به باغات انگور وارد کنند. بنابراین، تشخیص به موقع و اقدامات پیشگیرانه و درمانی مناسب برای حفظ سلامت تاکستان‌ها حیاتی است.
بیماری سفیدک سطحی (کپک پودری)
سفیدک سطحی (کپک پودری) انگور، با نام علمی Erysiphe necator شناخته میشود. سفیدک سطحی یک بیماری قارچی است. این بیماری به‌صورت پارازیت اجباری عمل میکند. علاوه بر آن، میتواند باعث کاهش شدید وزن محصول، تضعیف درخت و کاهش کیفیت محصول شود. سفیدک پودری انگور معمولاً بر روی برگ‌ها، ساقه‌های جوان، جوانه‌ها، گل‌ها و میوه‌های جوان دیده میشوند. ممکن است برگ‌های آلوده انحراف پیدا کنند، دچار لکه‌های کوچک سبز و زرد شده و در نهایت خشک شوند. همچنین امکان باز نشدن جوانه‌های آلوده نیز وجود دارد. جمع‌آوری و سوزاندن برگ‌های آلوده، هرس درختان انگور، استفاده از قارچکشهای ارگانیک و شیمیایی از راهکارهای کنترل بیماری سفیدک پودری انگور است.
اسکا انگور
اسکا یکی از بیماری‌های قارچی مهم و مخرب درختان انگور است. بیماری اسکا انگور توسط چندین گونه قارچی ایجاد میشود که از جنسهای مختلف هستند. یکی از عوامل اصلی این بیماری، قارچ Phaeoacremonium minimum است. این قارچ به همراه دیگر گونه‌های مرتبط، باعث ایجاد علائم مختلفی در درختچه‌های انگور میشود. این بیماری عمدتاً درختچه‌های مسن انگور (۱۰ سال به بالا) را مورد حمله قرار میدهد و باعث کاهش طول عمر و افزایش هزینه تولید باغ انگور میشود.
از علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- علائم برگی: لکه‌های سبز روشن بین رگبرگ‌ها یا در طول حاشیه برگ‌ها که به تدریج نکروتیک شده و باعث مرگ بافت میشوند.
- علائم روی میوه‌ها: نقاط ریز به رنگ قهوه‌ای تیره، بنفش یا ارغوانی روی پوست حبه‌های انگور که میتوانند ترک خورده و باعث ریزش میوه‌ها شوند.
- علائم درون تنه و شاخه‌های اصلی: پوسیدگی‌های سفید یا قهوه‌ای در داخل تنه و شاخه‌ها که میتواند به شکنندگی و اسفنجی شدن بافت منجر شود.
بیماری اسکا به دو شکل مزمن و حاد دیده میشود و میتواند عمر تاکستان‌ها را به طور قابل ملاحظه‌ای کوتاه کند. این بیماری توسط گونه‌های مختلفی از قارچ‌ها ایجاد میشود و مدیریت آن میتواند شامل کنترل مکانیکی و شیمیایی باشد.
روش‌های مقابله با اسکا انگور
مقابله با آفات، بیماریها و علفهای هرز در تاکستان‌ها نیازمند رویکردی جامع و مدیریت هوشمندانه است. استفاده از روش‌های تلفیقی شامل کنترل بیولوژیک، شیمیایی و مکانیکی، به همراه بهره‌گیری از تکنیک‌های پیشگیری، میتواند به حفظ سلامت و بهره‌وری تاکستان‌ها کمک شایانی نماید. از آنجا که هر منطقه با شرایط اقلیمی و زیستی خاص خود روبرو است، بررسی دقیق و مستمر وضعیت تاکستان‌ها و استفاده از راهکارهای محلی و مبتنی بر تحقیقات علمی ضروری است. به‌کارگیری آفت‌کش‌ها و علف‌کش‌های شیمیایی باید با دقت و رعایت اصول بهداشتی و زیست‌محیطی انجام شود تا از بروز مشکلات جانبی و تخریب محیط زیست جلوگیری شود.
علاوه بر این، آموزش و آگاهی‌بخشی به کشاورزان و کارگران تاکستان‌ها در زمینه شناسایی و مدیریت آفات و بیماریها و نیز کاربرد صحیح و ایمن مواد شیمیایی و بیولوژیک، نقش بسزایی در موفقیت این فرآیند دارد. همچنین، ایجاد و تقویت همکاری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای در زمینه تحقیق و تبادل دانش و تجربه، میتواند به بهبود روشها و دستیابی به راه‌حل‌های نوین و کارآمد کمک کند. در نهایت، توجه به تنوع زیستی و حفظ تعادل طبیعی در تاکستان‌ها، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تقویت اکوسیستم‌های طبیعی و استفاده از روش‌های کشاورزی پایدار، میتواند به کاهش وابستگی به مواد شیمیایی و افزایش پایداری تولید انگور کمک کند. با تکیه بر دانش، نوآوری و همکاری، می‌توان آینده‌ای روشن و پایدار برای تاکستان‌ها ترسیم کرد.
کار با نرم‌افزار جریب را رایگان شروع کنید!
ثبت‌نام در اپلیکیشن جریب رایگان است. جریب محدودیتی روی سطح زیر کشت و تعداد باغ ندارد.
