کرم خراط چیست و چرا برای درختان میوه خطرناک است؟
۱. تغذیه از چوب درختان: لاروها با حفر تونل در شاخه‌ها و تنه درختان، از شیره و بافت چوبی تغذیه می‌کنند. این عمل باعث ضعیف‌شدن ساختار درخت و کاهش مقاومت آن در برابر باد و وزن میوه‌ها می‌شود.
۲. شکستن شاخه‌ها: شاخه‌های آسیب‌دیده به‌راحتی در اثر وزن خود یا وزن میوه‌ها شکسته می‌شوند که می‌تواند به کاهش محصول و آسیب به درخت منجر شود.
۳. افزایش جمعیت سریع: به‌سرعت تکثیر می‌شود و می‌تواند به‌سرعت به تعداد زیادی درخت حمله کند که کنترل آن را دشوار می‌سازد.
کرم خراط به چه درختانی آسیب می‌زند
درختان میوه
کرم خراط به بسیاری از درختان میوه آسیب می‌زند. درختانی مانند گلابی، سیب، آلو، گردو، زیتون، هلو، گیلاس و آلبالو از جمله درختانی هستند که بیشتر در معرض حمله این آفت قرار دارند. لاروها با حفر تونل در شاخه‌ها و تنه این درختان، باعث ضعیف‌شدن ساختار درخت و کاهش تولید میوه می‌شوند. این آسیب‌ها می‌توانند منجر به کاهش کیفیت و کمیت محصول شوند.
درختان غیر بارده
علاوه بر درختان میوه، کرم خراط به درختان غیر میوه نیز حمله می‌کند. درختانی مانند بید مجنون، صنوبر، نارون و بلوط از جمله درختانی هستند که ممکن است توسط این آفت مورد حمله قرار گیرند. این درختان نیز با حفر تونل‌های لاروی در شاخه‌ها و تنه، دچار ضعف و کاهش مقاومت در برابر عوامل محیطی می‌شوند.
علائم آلودگی درختان به کرم خراط چیست
علائم آلودگی درختان به کرم خراط شامل چندین نشانه مشخص است که می‌تواند به شناسایی این آفت کمک کند:
۱. سوراخ‌های متعدد در تنه و شاخه‌ها: یکی از بارزترین علائم آلودگی، وجود سوراخ‌های متعدد در تنه و شاخه‌های درخت است. این سوراخ‌ها توسط لاروهای کرم خراط حفر می‌شوند و می‌توانند به عمق چوب نفوذ کنند.
۲. ترشحات نباتی رنگ: از سوراخ‌های حفر شده توسط لاروها، ترشحاتی نباتی رنگ خارج می‌شود که نشان‌دهنده حضور این آفت در درخت است. این ترشحات معمولاً به رنگ قهوه‌ای یا نارنجی هستند.
۳. فضولات نارنجی‌رنگ: در اطراف سوراخ‌های چوب یا در پایین درخت، فضولات نارنجی‌رنگی مشاهده می‌شود که از فعالیت لاروها به جا می‌ماند.
۴. تراشه‌های چوب: وجود تراشه‌های چوب بر روی زمین کنار تنه درخت نیز یکی دیگر از نشانه‌های آلودگی است. این تراشه‌ها به دلیل تغذیه لاروها از چوب درخت به وجود می‌آیند و از سوراخ‌ها به بیرون هدایت می‌شوند.
۵. ضعف و خشک‌شدن شاخه‌ها: شاخه‌های آلوده آفت خراط به‌تدریج ضعیف و خشک می‌شوند. این شاخه‌ها به‌راحتی می‌شکنند و ممکن است باعث کاهش تولید میوه و ضعف کلی درخت شوند.
چرخه زندگی کرم خراط و زمان‌های حساس برای کنترل آن
چرخه زندگی کرم خراط یا پروانه فری به چهار مرحله تقسیم می‌شود. این مراحل عبارت‌اند از:
- تخم
- لارو
- شفیره
- حشره بالغ
این آفت معمولاً در طول دو سال یک نسل را تکمیل می‌کند.
شرح چرخه زندگی
۱. تخم‌گذاری: حشرات بالغ ماده تخم‌های خود را در شکاف‌های پوست درختان و تنه‌ها قرار می‌دهند. هر ماده تا ۸۰۰ تخم می‌گذارد.
۲. مرحله لاروی: پس از حدود ۷ تا ۱۰ روز، تخم‌ها به لارو تبدیل می‌شوند. لاروها به‌سرعت به داخل چوب درخت نفوذ کرده و شروع به تغذیه از بافت چوبی می‌کنند. این مرحله می‌تواند تا دو سال طول بکشد و لاروها در این مدت به شاخه‌ها و تنه درختان آسیب می‌زنند.
۳. شفیرگی: لاروهای کامل شده در اواخر بهار به شفیره تبدیل می‌شوند. این مرحله حدود ۱۵ تا ۲۵ روز طول می‌کشد.
۴. حشره بالغ: پس از طی‌شدن مرحله شفیرگی، حشرات بالغ از داخل چوب خارج می‌شوند و به جفت‌گیری و تخم‌گذاری می‌پردازند. حشرات بالغ عمر کوتاهی دارند و معمولاً بین ۸ تا ۱۰ روز زندگی می‌کنند.
زمان‌های بحرانی برای کنترل آفت کرم خراط
برای کنترل موثر کرم خراط، شناخت زمان‌های بحرانی در چرخه زندگی این آفت بسیار مهم است:
۱. اواخر زمستان و اوایل بهار: در این زمان، لاروهای کرم خراط در داخل چوب درختان زمستان‌گذرانی می‌کنند. استفاده از سموم حشره‌کش در این دوره می‌تواند به کاهش جمعیت لاروها کمک کند.
۲. اواسط بهار: این زمان، مرحله شفیرگی و تبدیل لاروها به حشرات بالغ است. استفاده از تله‌های فرمونی برای جذب و شکار حشرات بالغ می‌تواند مؤثر باشد.
۳. اواخر بهار و اوایل تابستان: در این دوره، حشرات بالغ شروع به تخم‌گذاری می‌کنند. به‌کارگیری سموم و تله‌های فرمونی در این زمان می‌تواند از تخم‌گذاری و افزایش جمعیت آفت جلوگیری کند.
۴. پاییز: در این زمان، لاروهای جوان شروع به نفوذ به داخل چوب درختان می‌کنند. استفاده از سموم و حذف شاخه‌های آلوده می‌تواند به کاهش جمعیت آفت کمک کند.
روش‌های پیشگیری از آلودگی به کرم خراط
برای پیشگیری از آلودگی به کرم خراط، چندین روش مؤثر وجود دارد که می‌توانند به حفظ سلامت درختان کمک کنند:
۱. هرس به‌موقع: یکی از مهم‌ترین روش‌ها، هرس شاخه‌ها و سرشاخه‌های آلوده به لاروهای کرم خراط است. این کار به‌ویژه در زمستان و بهار، زمانی که لاروها در شاخه‌های نازک‌تر و تنه درختان زندگی می‌کنند، بسیار مؤثر است. حذف شاخه‌های آلوده و سوزاندن آن‌ها می‌تواند از گسترش آفت جلوگیری کند.
۲. تقویت درختان: درختان ضعیف بیشتر در معرض حمله قرار می‌گیرند؛ بنابراین، تقویت درختان با آبیاری مناسب و تغذیه کافی می‌تواند مقاومت آن‌ها را در برابر آفات افزایش دهد. استفاده از کودهای مناسب و آبیاری منظم به بهبود سلامت درختان کمک می‌کند.
۳. استفاده از تله‌های فرمونی: این تله‌ها با جذب پروانه‌های ماده، از تخم‌ریزی آن‌ها جلوگیری می‌کنند. تله‌های فرمونی می‌توانند به کاهش جمعیت آفت کمک کنند.
۴. سم‌پاشی: استفاده از سموم مناسب تحت‌نظر کارشناسان کشاورزی می‌تواند به کنترل جمعیت کرم خراط کمک کند. سم‌پاشی باید با دقت و در زمان مناسب انجام شود تا به محیط‌زیست و موجودات زنده دیگر آسیب نرساند.
۵. بیل‌زنی و شخم خاک: بیل‌زنی و شخم خاک در ناحیه سایه‌انداز درختان می‌تواند به کاهش جمعیت لاروهای کرم خراط کمک کند. این کار باعث می‌شود که لاروها در معرض نور خورشید و هوای آزاد قرار گیرند و از بین بروند.
برای مطالعه‌ی مطلب مهم‌ترین آفات ریشه درختان، به این لینک مراجعه کنید.
روش‌های طبیعی و شیمیایی برای کنترل کرم خراط
۱. استفاده از دشمنان طبیعی
- پرندگان: برخی پرندگان مانند دارکوب‌ها و گنجشک‌ها می‌توانند لاروهای کرم خراط را شکار کنند.
- مورچه‌ها: مورچه‌ها می‌توانند به‌عنوان شکارچیان طبیعی لاروها و تخم‌های کرم خراط عمل کنند.
- زنبورها: برخی از گونه‌های زنبورهای پارازیتوئید می‌توانند تخم‌ها و لاروهای کرم خراط را مورد حمله قرار دهند و از بین ببرند.
۲. گیاهان ضد آفت
- نعناع: کاشتن نعناع در اطراف درختان می‌تواند به دفع آفات کمک کند.
- ریحان: ریحان نیز به‌عنوان یک گیاه ضد آفت شناخته می‌شود و می‌تواند به کاهش جمعیت کرم خراط کمک کند.
۳. تله‌های نوری
- تله‌های نوری با جذب پروانه‌های نر، از تولید مثل آن‌ها جلوگیری می‌کنند. این تله‌ها باید در نقاط استراتژیک باغ نصب شوند تا بیشترین تأثیر را داشته باشند.
۴. سم‌پاشی با سموم مجاز
- سایپرمترین: این سم به‌عنوان یک حشره‌کش مؤثر برای کنترل استفاده می‌شود. باید طبق دستورالعمل تولیدکننده و با رعایت نکات ایمنی استفاده شود.
- دیازینون: دیازینون نیز یکی دیگر از سموم مؤثر برای کنترل این آفت است. استفاده از این سم باید با دقت و طبق دستورالعمل‌های ایمنی انجام شود.
۵. قرص‌های تدخینی
این قرص‌ها در دالان‌های لاروی قرار داده می‌شوند و با تولید گاز سمی، لاروها را از بین می‌برند. این روش باید با دقت و تحت نظارت کارشناسان کشاورزی انجام شود.
۶. خمیر آنتی چوب‌خوار
این خمیر در حفره‌های ایجاد شده توسط لاروها قرار داده می‌شود و با تولید گاز سمی، لاروها را از بین می‌برد. استفاده از این خمیر باید با دقت و طبق دستورالعمل‌های تولیدکننده انجام شود.
نکات ایمنی در استفاده از سموم مقابله با کرم خراط
- استفاده از تجهیزات حفاظتی: هنگام سم‌پاشی، از دستکش، ماسک و عینک محافظ استفاده کنید تا از تماس مستقیم با سموم جلوگیری شود.
- زمان مناسب سم‌پاشی: سم‌پاشی را در ساعات خنک روز انجام دهید تا از تبخیر سریع سم جلوگیری شود و تأثیر بیشتری داشته باشد.
- دستورالعمل‌های تولیدکننده: همیشه دستورالعمل‌های روی بسته‌بندی سموم را به‌دقت مطالعه و رعایت کنید تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
کدام روش‌های غیرشیمیایی برای کنترل کرم خراط موثرترند؟
برای کنترل کرم خراط به روش‌های غیرشیمیایی، چندین روش موثر وجود دارد که می‌توانند به کشاورزان کمک کنند تا به‌صورت پایدار و کم‌خطر با این آفت مقابله کنند. در ادامه به معرفی و ارزیابی مزایا و معایب این روش‌ها می‌پردازیم:
۱. تله‌گذاری فرمونی برای کنترل کرم خراط
مزایا
- جذب و کاهش جمعیت آفت: تله‌های فرمونی با جذب حشرات نر، مانع از جفت‌گیری و تولیدمثل آن‌ها می‌شوند.
- عدم استفاده از سموم: این روش بدون استفاده از مواد شیمیایی است و به محیط‌زیست آسیب نمی‌رساند.
معایب
- هزینه اولیه: نصب و نگهداری تله‌ها ممکن است هزینه‌بر باشد و نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه داشته باشد.
- نیاز به نظارت مداوم: برای کارایی بهتر، تله‌ها باید به طور منظم بررسی و تعویض شوند.
۲. استفاده از تله‌های نوری برای کنترل کرم خراط
مزایا
- جذب حشرات: تله‌های نوری حشرات بالغ را به سمت خود جذب کرده و آن‌ها را به دام می‌اندازند.
- کاهش جمعیت آفت: با کاهش تعداد حشرات بالغ، جمعیت آفت به‌مرور کاهش می‌یابد.
معایب
- مصرف انرژی: این تله‌ها نیاز به منبع انرژی دارند که ممکن است هزینه‌بر باشد.
- جذب حشرات غیر هدف: ممکن است حشرات مفید نیز به دام بیفتند.
۳. استفاده از حرارت
مزایا
- کاهش جمعیت لاروها: حرارت می‌تواند لاروهای موجود در تنه درختان را از بین ببرد.
- عدم استفاده از مواد شیمیایی: این روش نیز بدون استفاده از سموم شیمیایی است.
معایب
- نیاز به تجهیزات: استفاده از حرارت نیاز به تجهیزات خاصی دارد که ممکن است برای همه کشاورزان قابل‌دسترس نباشد.
- خطر آسیب به درخت: اگر حرارت به‌درستی کنترل نشود، ممکن است به درختان آسیب برساند.
۴. هرس شاخه‌های آلوده
مزایا
- حذف مستقیم آفت: با هرس شاخه‌های آلوده، لاروها و تخم‌های آفت به طور مستقیم حذف می‌شوند.
- بهبود سلامت درخت: هرس منظم می‌تواند به بهبود سلامت کلی درخت کمک کند.
معایب
- نیاز به نیروی کار: این روش نیاز به نیروی کار و زمان دارد.
- احتمال بازگشت آفت: اگر هرس به‌درستی انجام نشود، ممکن است آفت دوباره بازگردد.
برای مطالعه‌ی مطلب نماتد، شناسایی و روش‌های مقابله با نماتد، به این لینک مراجعه کنید.
پرسش‌های متداول درباره کرم خراط
۱. کرم خراط چیست؟
کرم خراط (Zeuzera pyrina)، شب‌پره پلنگی یکی از آفات مهم درختان میوه و زینتی است که لارو آن به شاخه‌ها و تنه درختان آسیب می‌زند.
۲. چگونه می‌توان کرم خراط را شناسایی کرد؟
نشانه‌های حضور شامل سوراخ‌هایی روی تنه درختان می‌شود که از آن‌ها خاک‌اره و فضولات خارج می‌شود. همچنین، برگ‌های پژمرده و شاخه‌های خشکیده نیز از علائم دیگر هستند.
۳. چه روش‌هایی برای کنترل کرم خراط وجود دارد؟
روش‌های مختلفی برای کنترل کرم خراط وجود دارد که شامل روش‌های طبیعی، بیولوژیکی و شیمیایی می‌شود. برخی از این روش‌ها عبارت‌اند از:
- تله‌گذاری فرمونی و نوری: از این تله‌ها برای جذب و کاهش جمعیت آفت استفاده می‌شود.
- استفاده از دشمنان طبیعی: مانند پرندگان و زنبورهای پارازیتوئید.
- سم‌پاشی با سموم مجاز: مانند سایپرمترین و دیازینون.
۴. چگونه می‌توان از حمله مجدد کرم خراط جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از حمله مجدد کرم خراط، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- آبیاری منظم و کافی: برای تقویت درختان و کاهش تنش‌های آبی
- تغذیه مناسب درختان: استفاده از کودهای آلی و شیمیایی برای تقویت سلامت درختان
- هرس شاخه‌های آلوده: برای حذف مستقیم آفت و جلوگیری از گسترش آن
۵. آیا استفاده از روش‌های بیولوژیکی مؤثر است؟
بله، استفاده از روش‌های بیولوژیکی مانند دشمنان طبیعی و گیاهان ضد آفت می‌تواند به کاهش جمعیت کرم خراط کمک کند و به‌عنوان یک روش پایدار و کم‌خطر محسوب می‌شود.
۶. چه سمومی برای کنترل کرم خراط توصیه می‌شود؟
سمومی مانند سایپرمترین و دیازینون برای کنترل کرم خراط توصیه می‌شوند. این سموم باید با دقت و طبق دستورالعمل‌های ایمنی استفاده شوند.
نتیجه‌گیری
روش‌های غیرشیمیایی برای کنترل کرم خراط می‌توانند به کشاورزان کمک کنند تا به‌صورت پایدار و کم‌خطر با این آفت مقابله کنند. هر روش مزایا و معایب خود را دارد و انتخاب بهترین روش بستگی به شرایط هر باغ و منابع موجود دارد. ترکیب چندین روش می‌تواند به کارایی بهتر در کنترل آفت منجر شود.
کار با نرم‌افزار جریب را رایگان شروع کنید!
ثبت‌نام در اپلیکیشن جریب رایگان است. جریب محدودیتی روی سطح زیر کشت و تعداد باغ ندارد.
