هرس تاثیر زیادی روی رشد و باروری درخت دارد. همانطور که میدانید همه درختان در طول فصل رشد خود نیاز به این عملیات دارند. بنابراین باید انواع آن، زمان مناسب هرس درختان و ابزارهای مناسب این کار را بشناسیم. این کار به منظور تصمیمگیری بهتر در این زمینه صورت میگیرد. در ادامه به بررسی این موارد پرداخته میشود.
هرس
هرس (Pruning) یک فرایند باغبانی است که در آن بخشهای غیرضروری یا آسیب دیده از یک گیاه درخت بریده میشود. این فرایند به منظور بهبود سلامت و شکل ظاهری گیاهان، افزایش نور رسیدن به بخشهای دیگر، کنترل درهمتنیدگی شاخهها و بهبود تهویه هوای بین شاخهها انجام میشود. این فعالیت میتواند به صورت دورهای و یا به صورت برنامهریزی شده انجام شود. در نظر داشته باشید انتخاب شیوه آن بسته به نوع گیاه و هدف مورد نظر متفاوت است.
انواع هرس کردن درختان
- ساختار (Structural Pruning)
- کاهشی (Reduction Pruning)
- بهرهوری (Thinning Pruning)
- بهداشتی (Crown Cleaning)
- سرشاخه (Pollarding)
- اضطراری (Emergency Pruning)
نرمافزار جریب، با تکیه بر GIS، امکان ثبت و مدیریت انواع مشاهدات و فعالیتهای باغداری را برای کارشناسان و کشاورزان فراهم کرده است.
با جریب، کنترل باغ در دستان شماست!
هرس ساختار (Structural Pruning)
هدف اصلی این فعالیت تغییر شکل و ساختار درخت است. در این حالت، شاخههایی که به طور نامتناسب یا در موقعیت نامناسبی روی درخت رشد کردهاند، بریده میشوند. اینکار بهمنظور ایجاد توازن در ساختار درخت و جلوگیری از تداخل بین شاخهها انجام میشود.
هرس کاهشی (Reduction Pruning)
در این بخش، هدف اصلی کاهش حجم درخت و کنترل رشد آن است. شاخههای غیرضروری، مرده یا بیمار، شاخههایی که باعث تداخل با ساختمانهای اطراف میشوند و شاخههایی که ممکن است خطر ایجاد کنند، بریده میشوند.
هرس بهرهوری (Thinning Pruning)
در این نوع، شاخههایی که به طور طبیعی روی درخت رشد کردهاند، به صورت عمده بریده میشوند. این کار به منظور افزایش نوردهی و تهویه مناسب درون درخت و کاهش وزن درخت صورت میگیرد.
هرس بهداشتی (Crown Cleaning)
در این فعالیت، شاخههای مرده، مریض یا آلوده به بیماریهای قارچی یا آفات بریده میشوند. این کار به منظور بهبود سلامت درخت و جلوگیری از گسترش بیماریها صورت میگیرد.
هرس سرشاخه (Pollarding)
شاخههای اصلی درخت به صورت مکرر و با فواصل زمانی معین بریده میشوند. در این روش درختان کوتاه تر از اندازه اصلی شان تربیت میشوند.
هرس اضطراری (Emergency Pruning)
این کار در مواقع اضطراری مانند طوفانها، تنشهای طبیعی یا خطرناک، به منظور حذف شاخههای شکسته، آسیبدیده یا معرض خطر انجام میشود.
مزایای هرسکردن درخت
- بهبود سلامت و رشد
- افزایش نور
- حفظ شکل و ساختار
- کنترل انباشت پیچیدگی
- تنظیم رشد
1- بهبود سلامت و رشد: با بریدن و حذف بخشهای ضعیف، بیمار، آسیب دیده یا مرده، منابع و انرژی گیاه به بخشهای سالمتر و قویتر فرستاده میشود. انجام این کار باعث تقویت ساختار گیاه و رشد سالمتر آن میشود.
2- افزایش نور: با انجام این عملیات، نور خورشید به شاخههای پایینتر درخت نفوذ میکند؛ این امر منجر به رشد بهتر برگها، شاخهها و گلها میشود.
3- حفظ شکل و ساختار: با این کار درختان میتوانند شکل و ساختار ظاهری گیاه را حفظ کند. با بریدن شاخهها و تنظیم رشد گیاه، میتوان شکل ظاهری آن را تنظیم کرد و بهبود بخشید.
4- کنترل انباشت پیچیدگی: در درختان و گیاهان بر اثر گذر زمان شاخههای زیادی ایجاد میشود. وجود بیش از حد این شاخهها میتواند منجر به انباشت پیچیدگی و گرههای زائد شود. با هرس، این انباشت پیچیدگی کاهش مییابد و ساختار گیاه بهبود پیدا میکند.
5- تنظیم رشد: هرسکردن میتواند رشد گیاه را تنظیم کند و به رشد یکنواختتر و متعادلتر آن کمک کند. با بریدن شاخههای قوی و تحریک شاخههای ضعیفتر، رشد گیاه متعادل میشود.
فصل هرسکردن درختان
فصل هرسکردن برای هر درخت بسته به نوع و هدف از انجام آن متفاوت است. به همین دلیل امکان انجام این فعالیت در تمام فصول سال وجود دارد. در ادامه به هدف از انجام این کار در هر یک از فصلهای سال پرداخته خواهد شد.
بهار: بهار فصلی مهم برای هرس درختان است؛ زیرا در این فصل درختان شروع به رشد میکنند و برگهای جدید خود را میآورند. هرس در این فصل میتواند شامل هرس ساختار، هرس کاهشی و هرس بهداشتی باشد.
تابستان: در فصل تابستان، هرس درختان عمدتاً برای کاهش حجم و تنظیم رشد درختان صورت میگیرد. معمولاََ هرس کاهشی و هرس بهرهوری درختان در این فصل انجام میشود. همچنین، امکان هرس اضطراری که بر اثر بروز حوادث طبیعی مانند طوفانها یا تنشهای دیگر صورت میگیرد، در هر زمان در طول تابستان وجود دارد.
پاییز: در فصل پاییز، هرس درختان به عنوان بخشی از آمادهسازی آنها برای فصل زمستان و کاهش خطرات احتمالی انجام میشود. هرس ساختار و هرس کاهشی برای تنظیم شکل و ساختار درختان و نیز حذف شاخههای مرده و ضعیف میتواند در این فصل انجام شود.
زمستان: برخی از درختان مانند درختان میوه، در فصل زمستان هرس میشوند. زمستان به دلیل عدم وجود برگها و فعالیت کم درختان، زمان مناسبی برای انجام این کار است. انواع عملیات در این فصل میتواند شامل هرس ساختار، کاهشی و بهداشتی باشد.
هرس درخت سیب
هرسکردن درخت سیب یک فرایند مهم برای حفظ سلامت و عملکرد بهتر این درخت است. برای این کار باید از ابزارهای تیز و مناسب استفاده کنید و برشها را به درستی انجام دهید تا آسیب جدی به درخت وارد نشود. میتوانید راهنمای کلی هرس درخت سیب را در متن زیر مطالعه کنید:
هرس ساختار: در فصل زمستان، پس از افتادن برگها و قبل از شروع رشد فصلی، میتوانید هرس ساختار را انجام دهید. در این مرحله، هدف اصلی شکلدهی به درخت است. شاخههای ضعیف، شاخههایی که سمت به داخل درخت رشد میکنند و شاخههایی که در تداخل با یکدیگر هستند، بریده میشوند. این کار باعث ایجاد یک ساختار قوی و متعادل در درخت خواهد شد.
هرس کاهشی: در فصل تابستان، میتوانید به هرس کاهشی بپردازید. در این مرحله، هدف اصلی کاهش تعداد شاخهها و کاهش حجم درخت است. این کار باعث بهبود تهویه و نوردهی درون درخت میشود. همچنین، برش شاخههای مرده و آلوده به بیماری نیز ضروری است.
هرس بهداشتی: در هر زمانی از سال، میتوانید به هرس بهداشتی بپردازید. در این مرحله، هدف اصلی حفظ سلامت درخت و جلوگیری از گسترش بیماریها و آفات است. بررسی برگها، ساقهها و میوهها برای شناسایی هرگونه علائم بیماری یا آفت و از بین بردن آنها از طریق برش، میتواند در حفظ سلامت درخت سیب مؤثر باشد.
هرس درخت گردو
هرس درخت گردو با حذف شاخههای خشک، مریض، دارای رشد زیاد و شاخههایی که جلوی رشد درخت را گرفتهاند، انجام میشود. اگر درخت گردو خیلی بلند شده باشد، میتوان برخی از شاخههای بالایی را کوتاه کرد تا درخت به شکل منظمتری رشد کند و مدیریت آسانتری داشته باشد. انجام این کار نیازمند مهارت است. از این رو بهتر است از یک هرسکار باتجربه مشورت بگیرید. برای هرس شاخه گردو، مراحل زیر را انجام میشوند:
1- ابتدا شاخههایی که درخت را بیشتر از حد لازم پوشاندهاند یا شاخههای مریض و خشک که باید چیده شوند را شناسایی کنید.
2- با دقت قیچی را در زاویه تقریباً چهل و پنج درجه نسبت به شاخه اصلی قرار داده و شاخه را در نقطه مورد نظر قطع کنید. در هرس شاخههای بزرگتر، ممکن است نیاز به استفاده از ابزارهای قویتر مانند قیچی برقی داشته باشید.
3- پس از هرس شاخههای مورد نظر، آنها را از باغ خارج کنید. این کار برای جلوگیری از انتقال بیماریها و آفات صورت میگیرد.
بهترین زمان هرس درخت گردو
بهترین زمان این فعالیت برای درخت گردو فصل زمستان است. در مناطقی با آب و هوای سرد، این کار معمولاً در دوره خواب زمستانی که درخت در آن فعالیت خیلی کمی دارد صورت میگیرد. در مناطق گرمسیری نیز، بهار میتواند زمان مناسبی برای هرسکردن باشد.
هرس درخت گردو کهنسال
هرس درخت گردو کهنسال یک فرآیند حساس بوده و نیازمند دقت و تجربه است. این عملیات برای درخت گردو کهنسال باید با مراعات زیادی انجام شود تا هم به درخت آسیبی وارد نشود و هم رشد و عملکرد آن را بهبود بخشد. این کار باید بادقت و در مرحلههای کوچک انجام شود. بهتر است این فرآیند را به مرحلههای متعدد تقسیم کنید و هر سال به اندازه کمی انجام دهید تا درخت قوی و سالم بماند. همچنین، قبل از هر اقدامی، بهتر است با یک باغبان مجرب مشورت کنید.
هرس درخت گردو ۲۰ ساله
درخت گردو ۲۰ ساله نیازمند رویکرد متفاوتی نسبت به درخت گردو کهنسال است. درخت گردو در این سن قوی و بزرگ شده است و باید به حفظ رشد و تقویت عملکرد آن توجه داشت. در هرسکردن درخت گردو ۲۰ ساله، مهم است که به توازن میان افزایش نوردهی و تهویه درخت و حفظ تعادل در رشد و عملکرد درخت توجه کنید. همچنین، پیش از آن، بهتر است با یک کارشناس محلی یا باغبانی در منطقه خود مشورت کنید؛ زیرا شرایط محلی و نیازهای درخت گردو در مناطق مختلف متفاومت است.
هرس درخت گردو ۷ ساله
این امر برای درخت گردو ۷ ساله از آن جهت که در رشد و سلامت درخت تاثیر گذار بوده و عملکرد بهتر آن را در آینده تضمین میکند، از اهمیت بالایی برخوردار است. پیش از شروع این فعالیت، اطمینان حاصل کنید که ابزارها تیز و به درستی تعمیر شدهاند تا به درخت صدمه نرسد.
آبیاری منظم، مداومت در حفظ توازن تغذیهای، رشد درخت و مراقبت از درخت در برابر بیماریها و آفات از جمله اقداماتی هستند که باید پس از این عملیات، انجام شود.
هرس درخت گردو سه ساله
هرس درخت گردو سه ساله نیز برای رشد سالم و قوی درخت بسیار مهم است. به طور کل در تمام مواقع توجه به تیز بودن ابزار حائز اهمیت است. قبل از انجام این عملیات حتما با کارشناس باغبانی مشورت نمایید.
هرس نهال گردو
هرس نهال گردو از نکات مهم در مراقبت و رشد سالم این درخت است. این کار برای نهالها در سالهای اولیه رشد، به منظور شکلدهی، تنظیم رشد و تقویت ساختار درخت انجام میشود. باید شاخههایی که به صورت غیرمنظم و به هم پیچیده رشد کردهاند، حذف شوند.
هرس درخت و نهال گردو چندلر
درختان و نهالهای گردو چندلر نیاز به هرسکردن منظم و صحیح دارند تا رشد سالم و تولید میوه بهتری داشته باشند. در زیر توصیههایی برای درخت و نهال گردو چندلر آورده شده است:
هرس در فصل زمستان: بهترین زمان برای انجام این کار در مناطق معتدل تا معتدل گرم، فصل زمستان است. در این زمان، درخت در حالت خواب زمستانی قرار دارد و باعث ایجاد کمترین آسیب به آن میشود.
هرس شاخههای مریض و خشک: شاخههای مریض، آسیبدیده و خشک باید حذف شوند. این شاخهها محصولی تولید نمیکنند و ممکن است به محلی برای رشد بیماریها و آفات تبدیل شوند.
کاهش تعداد شاخه های اضافی: اگر درخت گردو چندلر شاخههای زیادی تولید کرده، تعدادی از شاخهها باید به میزان مناسب چیده شوند. این کار به نوردهی و تهویه مناسب درخت کمک میکند و میتواند از بیماریها و آفات جلوگیری کند.
حفظ شکل مناسب درخت: درخت گردو چندلر به صورت مستقیم رشد میکند. هنگام هرسکردن، توجه کنید که شکل قائم و متعادل درخت حفظ شود.
هرس شاخههای بالا: درخت گردو چندلر میتواند شاخههای بلندی داشته باشد. شاخههای بالایی را کوتاه کنید تا مشکلاتی مانند دسترسی به میوهها و مراقبت از درخت کاهش یابند.
استفاده از ابزارهای مناسب: برای این کار از ابزارهای تیز و مناسب استفاده کنید.
هرس گردو خوشهای
گردو خوشهای (گردوهایی که میوهها به صورت کنار هم روی درخت رشد میکنند) نیاز به مراقبت منظم دارد تا رشد سالم و تولید بهتری داشته باشد.
هرس انگور
هرس انگور یک فرایند مهم در مراقبت و باردهی درخت انگور است. هدف از آن بهبود تهویه هوا، افزایش نوردهی به شاخهها، کاهش بیماریها و آفات است. این کار برای انگور میتواند به طرز قابل توجهی تاثیر مستقیمی بر رشد و عملکرد آن داشته باشد. توصیه میشود قبل آغاز فعالیت، به مطالعه و آشنایی بیشتر با روشهای هرسکردن انگور پرداخته شود و سپس با توجه به شرایط خاص درختان انگور، عملیات صورت گیرد. برخی موارد هرس انگور را در زیر با هم مرور میکنیم:
هرس در فصل زمستان: بهترین زمان برای این کار در مناطق معتدل و سرد، فصل زمستان است. در این زمان، درخت در حالت خواب زمستانی قرار دارد و انجام این عملیات باعث ایجاد کمترین آسیب ممکن به آن میشود.
حذف شاخههای قدیمی: شاخههای قدیمی و ضعیف باید حذف شوند. ممکن است این شاخهها دچار بیماری یا آفت شوند و از باردهی کافی برخوردار نباشند.
کاهش شاخهها: تعداد شاخهها باید میزان مناسبی باشد تا شریط مناسب برای نوردهی و تهویه هوا برای درخت انگور فراهم شود. این کار علاوه بر کاهش بیماریها و آفات، به رشد درخت انگور کمک میکند.
هرس شاخههای جانبی: شاخههای جانبی را کوتاه کنید تا نور بهتری به شاخههای مرکزی و میوهها برسد. این کار به تولید میوههای بهتر و بزرگتر کمک میکند.
حفظ شکل مناسب درخت: درخت انگور به صورت خاصی مثلاً به صورت بوتهای یا برجسته شکل میگیرد. هنگام هرس، برای حفظ شکل مناسب درخت، شاخههای زیادی حذف میشوند.
استفاده از ابزارهای مناسب: باید از ابزارهای تیز و مناسب برای این کار استفاده شود تا امکان حذف مناسب و به اندازه شاخه ها وجود داشته باشد.
هرس سبز انگور
هرس سبز انگور (که به عنوان هرس تابستانی نیز شناخته میشود) فرایندی است که در طول فصل رشد فعال درخت انگور انجام میشود. هدف از انجام این کار بهبود تهویه هوا، کاهش شاخههای زیاد، کنترل رشد و افزایش کیفیت میوه است.
هرس بادام
هرس بادام یک فرایند مهم در مراقبت از درخت بادام است. هدف از این کار بهبود تهویه هوا، افزایش نوردهی به شاخهها و کاهش بیماریها و آفات است.
هرس درخت بادام
هرس در فصل زمستان: بهترین زمان برای هرسکردن بادام در مناطق معتدل و سرد، فصل زمستان است. در این زمان، درخت در حالت خواب زمستانی قرار دارد و این کار باعث ایجاد کمترین آسیب ممکن به آن میشود.
حذف شاخههای قدیمی: شاخههای قدیمی و ضعیف باید حذف شوند. ممکن است این شاخهها دچار بیماری یا آفت شوند و از باردهی کافی برخوردار نباشند.
کاهش شاخهها: تعداد شاخهها باید میزان مناسبی باشد تا شریط مناسب برای نوردهی و تهویه هوا برای درخت انگور فراهم شود. این کار علاوه بر کاهش بیماریها و آفات، به رشد درخت انگور کمک میکند.
هرس شاخههای جانبی: شاخههای جانبی را کوتاه کنید تا نور بهتری به شاخههای مرکزی و میوهها برسد. این کار به تولید میوههای بهتر و بزرگتر کمک میکند.
حفظ شکل مناسب درخت: درخت انگور به صورت خاصی مثلاً به صورت بوتهای یا برجسته شکل میگیرد. هنگام انجام این عملیات، برای حفظ شکل مناسب درخت، شاخههای زیادی حذف میشوند.
استفاده از ابزارهای مناسب: باید از ابزارهای تیز و مناسب برای ابن کار استفاده شود تا امکان حذف مناسب و به اندازه شاخهها وجود داشته باشد.
هرس نهال بادام
در طول سال اول رشد نهال بادام، هرسکردن نهال بادام میتواند به شکل و ساختار مناسب نهال کمک کند و در طول سالهای بعدی، این کار برای حفظ شکل و توازن رشد درخت بادام انجام میشود.
هرس نهال تازه کاشته شده بادام
هرس نهال بادام تازه کاشته شده بسیار مهم است و رشد آن را تضمین می کند. بهترین زمان برای این کار در مناطق معتدل و سرد، فصل زمستان است.
هرس نهال بادام آذر
انجام این عملیات برای نهال بادام آذر نیز مانند نهال بادام در سایر مناطق، یک فرایند مهم است که به رشد و توسعه سالم نهال بادام دیر گل آذر کمک میکند. میتوان این کار را دوبار در سال در زمانهای تابستان و زمستان انجام داد.
هرس نهال یکساله بادام
هرس نهال یکساله بادام از نوع فرمدهی انجام میشود. در این زمان نهال را از ارتفاع یک متری به صورت مورب هرس میکنند. در باغهای دیم، سربرداری نهال از ارتفاع شصت سانتی متری انجام میشود تا تاج درخت ارتفاع کمتری داشته باشد.
هرس بادام فرانیس
در هنگام هرسکردن بادام فرانیس، ابتدا شاخههای اصلی را از شاخههای فرعی جدا کنید. سپس شاخههای یکساله و دوساله را شناسایی و در ادامه به حذف شاخههای غیر اصلی بپردازید.
هرس پسته
هرس پسته از اهمیت بالایی برخوردار است. به همان میزان که هرس خوب برای این درخت مفید است، نوع بد نیز خسارتزا میباشد. استفاده از روش اصولی برای این کار در درختان پسته، سبب افزایش طول عمر اقتصادی درخت میشود. بهتر است این کار با توجه به رقم درخت انجام شود. این عملیات در پسته به دو صورت هرس فرمدهی و هرس باردهی انجام میشود.
هرس نهال پسته
هرس نهالهای پسته یک فرایند مهم است که به رشد و توسعه سالم آنها کمک میکند. هدف اصلی از این کار، ایجاد یک ساختار کامل و متعادل از شاخههای اصلی و جانبی است که در آینده به تولید میوههای بهتر و سالم کمک میکند.
اهداف هرس درخت پسته
- قطعکردن شاخههای آلوده، خشک و آسیبدیده
- افزایش نفوذ هوا و نور خورشید به قسمت تاج درخت
- تحریک درخت به منظور رشد مطلوب و جوانه زنی
- کم کردن نیاز آبی درخت
- کم کردن سال آوری درختان
- کم کردن و اصلاح رشد رویشی درخت پسته
بهترین زمان برای هرس درختان پسته
- در فصل پاییز و پس از ریزش برگها.
- پیش از سبز شدن درختان در دوره خواب درختان در فصل زمستان.
- فصل تابستان برای کاهش شاخه و برگ اضافه و حذف شاخههای شکسته درختان پسته.
برای مطالعهی مطلب کاشت پسته، پیوند، هرس درخت و درآمد سالانه، به این لینک مراجعه کنید.
ابزار هرسکردن درختان
- قیچی
- قیچی دسته بلند
- اره
- دستگاه هرس برقی
- اره زنجیری
- دستکشهای ایمنی
برای هرس درختان، میتوانید از ابزارهای مناسب و تیز استفاده کنید. در ادامه به معرفی تعدادی از ابزارهای رایج برای هرس درختان پرداخته میشود:
قیچی: قیچیها یکی از ابزارهای اصلی برای ابن کار هستند. قیچیها معمولاً دارای دستههای بزرگ و تیز هستند و برای بریدن شاخههای بزرگ و قدیمی استفاده میشوند.
قیچی دستهبلند: قیچی دستهبلند یک ابزار هرس با دسته بلند است که برای بریدن شاخههای بلند و دسترسی به قسمتهای بالایی درختان استفاده میشود.
اره: اره هرس یک ابزار با لبه تیز است که برای برش شاخههای بزرگ و سخت استفاده میشود. این ابزار به صورت دستی یا بر روی دستگاههای برقی موجود است.
دستگاه هرس برقی: دستگاه هرس برقی یا شاخهچین برقی یک ابزار قدرتمند است که با حرکات مکانیکی شاخهها را بریده و حذف میکند. این دستگاه معمولاً برای شاخههای بزرگ و زمانی که تعداد درختان زیاد است به کار میرود .
اره زنجیری: برای درختان بزرگ و شاخههای قوی میتوان از اره زنجیری استفاده کرد. این دستگاه با حرکت زنجیرهای دندانهها، شاخهها را می برد.
دستکشهای ایمنی: در انجام این عملیات، استفاده از دستکشهای ایمنی الزامی است. دستکشهای محافظ، دستها را در برابر بریدگیها، زخمها و آسیبهای احتمالی محافظت میکنند.
قبل از استفاده از هر ابزاری، از سلامت و تیز بودن آن اطمینان حاصل فرمایید. رعایت اصول ایمنی و دقت در استفاده از این ابزارها بسیار مهم است. با رعایت موارد ذکر شده میتوانید از خطرات ناخواسته جلوگیری کنید.
برای مطالعهی مطلب وجین و ابزارهای آن، وجین کن دستی و وجین کن موتوری، به این لینک مراجعه کنید.
کار با نرمافزار جریب را رایگان شروع کنید!
ثبتنام در اپلیکیشن جریب رایگان است. جریب محدودیتی روی سطح زیر کشت و تعداد باغ ندارد.