از میان کودهایی که برای رشد و تقویت گیاهان مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به کود نیتروژن اشاره کرد. اصلی‌ترین مزیت استفاده از کود ازته، افزایش رشد گیاهان است. علاوه بر آن، کود ازته برای انواع درختان، به خصوص درختان پسته، بسیار مفید است. با این حال، نمی‌توان گفت استفاده از این کود هیچ مشکلی ایجاد نخواهد کرد. یکی از معایب کود نیتروژن، سرعت بالای آن در تخریب مواد آلی موجود در خاک است. علاوه بر آن، افزایش مقدار نیتروژن در خاک می‌تواند منجر به کاهش مواد مغذی شود مورد نیاز برای رشد گیاهان شود.
کود نیتروژن و انواع آن
کود ازته یا کود نیتروژن در انواع مختلفی در دسترس است. بهترین کود نیتروژن دار، کود ازت بالا (نیتروژن بالا) است که از بالاترین مقدار نیتروژن برخوردار است. کود نیتروژنه گوگردی نیز به عنوان یک نوع کود نیتروژنی برای کاهش اثرات آلودگی زیست محیطی استفاده می‌شود. در ادامه به معرفی انواع کودهای نیتروژن پرداخته خواهد شد.
اوره
سولفات آمونیوم
دی آمونیوم فسفات
نیترات کلسیم
نیترات پتاسیم
نیترات سدیم
مونو آمونیوم فسفات
اوره فسفات
کودهای حیوانی
کود نیتروژنه گوگردی
اوره
کود اوره یکی از انواع کودهای شیمیایی است که برای تامین ازت مورد نیاز گیاهان استفاده می‌شود. اوره به عنوان منبع ازت برای گیاهان، از دوام بالایی برخوردار است و به راحتی در خاک حل می‌شود. این کود به صورت دانه‌های کوچک و سفید رنگ و با نام تجاری اوره (Urea) در بازار شناخته می‌شود. مصرف کود اوره برای گیاهان بسیار مفید است؛ چرا که در رشد و عملکرد گیاه تاثیر به سزایی دارد.
در نرم‌افزار جریب، مشاهدات خود در باغات در زمینه‌ی کمبود عناصر را با تصویر ثبت کنید، از کارشناسان به صورت آنلاین برای مقابله با بیماری‌های درختان و محصولات خود کمک بگیرید و فعالیت‌های کوددهی و محلول‌پاشی را ثبت کنید.
با جریب، کنترل باغ در دستان شماست!
سولفات آمونیوم
سولفات آمونیوم یکی دیگر از انواع کودهای شیمیایی است که جهت تامین نیاز گیاهان به ازت، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کود شامل ترکیبی از یون‌های آمونیوم و سولفات است که نیاز گیاه به ازت و گوگرد را برآورده می‌کند. آمونیوم سولفات دارای دانه‌های کوچک و سفید رنگ است که استفاده از آن افزایش کیفیت محصولات و عملکرد آنها را به دنبال خواهد داشت.
دی آمونیوم فسفات
از دی آمونیوم فسفات برای تامین فسفر و نیتروژن گیاهان استفاده می‌شود. این کود شامل ترکیبی از یون‌های دی آمونیوم و فسفات است که به عنوان منبع ازت و فسفر برای گیاهان عمل می‌کنند. فسفات دی آمونیوم به صورت دانه‌های کوچک و سفید رنگ است و معمولاً در بازار با نام تجاری DAP شناخته می‌شود. برای استفاده صحیح از این کود باید به نوع گیاه و عناصر موجود در خاک منطقه توجه کرد.
نیترات کلسیم
نیترات کلسیم به عنوان یک کود ازته، یک ترکیب شیمیایی شامل یون‌های کلسیم و نیترات است و به عنوان منبع ازت و کلسیم برای گیاهان عمل می‌کند. این کود شیمیایی به صورت مستقیم روی بافت گیاهان تاثیر می‌گذارد و در تسریع روند جذب مواد مغذی توسط گیاه نقش موثری دارد. استفاده صحیح از این کود، بهبود کیفیت محصولات را به دنبال خواهد داشت.
نیترات پتاسیم
کود نیترات پتاسیم شامل یون‌های پتاسیم و نیترات بوده که با اعمال تاثیر مستقیم بر بافت گیاهان، نقش موثری در جذب مواد مغذی توسط گیاه ایفا می‌کنند. پیش از استفاده از کود پتاسیم نیترات با متخصص‌های این زمینه مشورت کرده تا با توجه به نیاز گیاهان نسبت به استفاده از پتاسیم نیترات اقدام کنید.
نیترات سدیم
نیترات سدیم یکی دیگر از ترکیبات شیمیایی است که در کشاورزی به عنوان کود مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ترکیب شیمیایی شامل یون‌های سدیم و نیترات است. سدیم نیترات به عنوان تامین کننده ازت گیاهان عمل می‌کند و بهبود رشد و عملکرد آنها را به دنبال خواهد داشت. هرچند با توجه به خواص تحریک کننده‌ای که در گیاهان ایجاد می‌کند استفاده بی‌رویه از این کود به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
جدول کودهای نیتروژنی، ترکیب، فرمول، حالت و فرم جامد آنها
ترکیب عنصر | ترکیب | فرمول | حالت | فرم جامد |
آمونیاک | سولفات آمونیوم | (NH4)2 S04 | جامد | کریستال |
کلرید آمونیوم | NH4Cl |
|
| |
آمونیاک بی آب | NH4 | گاز |
| |
مونوآمونیوم فسفات | (NH4)H2PO4 |
|
| |
فسفات دی آمونیوم | (NH4)2HPO4 |
|
| |
نیترات | سدیم نیترات | NaNO3 |
|
|
کلسیم نیترات | Ca (NO3)2 | جامد | کریستال | |
آمونیاک و نیترات | آمونیوم نیترات | NH4N03 | جامد | گرانول |
نیترات کلسیم آمونیوم | CAN | جامد | گرانول | |
نیترات سولفات آمونیوم | (NH4)2S04 NH4NO3 | جامد | کریستال | |
کود آمید | اوره | CO (NH2)2 | جامد | کریستال |
سیانامید کلسیم | CaCN2 | جامد | پودر |
مونو آمونیوم فسفات
مونو آمونیوم فسفات (MAP) یکی از مهمترین کودهای صنعت کشاورزی به‌شمار می‌رود. حل شدن سریع این کود در آب به جذب شدن آن توسط خاک کمک می‌کند. حل شدن این کود منجر به جدا شدن یون‌های آمونیوم و فسفات از یکدیگر می‌شود. pH این محلول نشان می‌دهد کود مونو آمونیوم فسفات تا حدی اسیدی است. استفاده درست از این کود می‌تواند ارتقا کیفیت محصولات را به دنبال داشته باشد.
اوره فسفات
مزیت اوره فسفات به عنوان یک کود ازته این است که به دلیل داشتن نیتروژن، می‌تواند بهبود رشد گیاهان را به دنبال داشته باشد. این کود با داشتن فسفر، می‌تواند در کاهش نیاز زمین به کود فسفاتی نیز نقش موثری داشته باشد. تاثیر مطلوب و بازده بالا، اوره فسفات را به یکی از کودهای پر استفاده در صنعت کشاورزی تبدیل کرده است.
کود حیوانی
کودهای حیوانی، کودهایی هستند که بر اساس مواد آلی حیوانی تولید می‌شوند. این کودها شامل خوراک حیوانات، پسماندهای حیوانی و گاها انسانی است که به طور معمول در کشاورزی به عنوان کود مورد استفاده قرار می‌گیرند. استفاده از کودهای حیوانی، علاوه بر کمک به بازیافت مواد آلی حیوانی، جایگزینی برای کودهای شیمیایی است. همچنین، این کودها دارای مقادیر زیادی از عناصر مورد نیاز گیاهان است که استفاده از آن بهبود رشد و عملکرد گیاهان را به دنبال خواهد داشت.
کاهش پسماندهای حیوانی و کم شدن نیاز به استفاده از کودهای شیمیایی از جمله دلایل استفاده از این نوع کود است. در کنار این موارد، استفاده از کود حیوانی به عنوان یک روش مناسب برای کاهش آلودگی‌های محیط زیست شناخته می‌شود.
جدول کودهای نیتروژنی، ترکیب، اثر pH، روش اعمال و میزان حلالیت در آب
ترکیب عنصر | ترکیب | اثر pH | فرار | قابل شستشو | حلالیت در آب (گرم در لیتر) | روش اعمال |
آمونیاک | سولفات آمونیوم | اسیدی کردن خاک | بله | خیر | 750 |
|
کلرید آمونیوم | اسیدی کردن به مقدار کم | بله | خیر |
|
| |
آمونیاک بی آب | اسیدی کردن به مقدار کم | بله | خیر |
|
| |
مونوآمونیوم فسفات | اسیدی کردن |
| 376 | منطقه ریشه | ||
فسفات دی آمونیوم | اسیدی کردن به مقدار کم |
| 588 | منطقه ریشه | ||
نیترات | سدیم نیترات |
| خیر | بله |
|
|
کلسیم نیترات |
| خیر | بله |
|
| |
آمونیاک و نیترات | آمونیوم نیترات | اسیدی کردن به مقدار کم | خیر | بله | 1900 |
|
نیترات کلسیم آمونیوم | اسیدی کردن به مقدار کم | بله | بله |
|
| |
نیترات سولفات آمونیوم | اسیدی کردن به مقدار کم | بله | بله |
|
| |
کود آمید | اوره | اسیدی کردن به مقدار کم | بله | خیر | 1080 | آبیاری / خاک ورزی |
سیانامید کلسیم |
|
|
|
|
|
کود نیتروژنه گوگردی
ترکیب این دو عنصر نیتروژن و گوگرد در این کود باعث بهبود عملکرد گیاهان می‌شود؛ زیرا هم نیتروژن به عنوان یکی از مواد غذایی اصلی گیاهان عمل می‌کند و هم گوگرد به عنوان یک آنتی‌اکسیدان برای گیاهان مفید است.
کود نیتروژنه گوگردی با افزایش مقدار نیتروژن و گوگرد در خاک، باعث ایجاد شرایطی مساعد برای رشد گیاهان می‌شود. همچنین، گوگرد به عنوان یک آنتی‌اکسیدان، به محافظت از گیاهان در برابر عوامل مخربی مانند آلودگی هوا و شرایط آب و هوایی نامساعد کمک می‌کند.
کود ازته برای پسته
وجود نیتروژن در خاک برای رشد مناسب درختان پسته از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به اینکه پسته یکی از درختان میوه با ارزش است، کود نیتروژن برای رشد بهتر و افزایش باردهی درختان پسته از اهمیت بالایی برخوردار است. به عنوان مثال، استفاده از کود نیتروژن برای پسته می‌تواند باعث افزایش تعداد و اندازه میوه‌ها شود.
کود ازت بالا چیست؟
کود ازت بالا یک نوع کود شیمیایی است که حاوی مقادیر بالایی از نیتروژن است و یکی از کودهای اصلی باغبانی و کشاورزی محسوب می‌شود. با استفاده از این کود، می‌توان به رشد بهتر گیاهان کمک کرد و باردهی آنها را افزایش داد.
در ساختار این کود نیتروژن به صورت آمونیاک یا نیترات وجود دارد و با توجه به نوع گیاه و شرایط خاک استفاده می‌شود.
استفاده از کود ازت بالا می‌تواند به رشد بهتر گیاهان کمک کرده و بازدهی آنها را افزایش دهد. با این حال، در استفاده از کود ازت بالا باید اصول و دستورالعمل‌های مربوطه را رعایت کرد و در تعیین میزان استفاده از آن نیاز گیاه و وضعیت خاک را در نظر گرفت. در کل، استفاده از کود ازت بالا می‌تواند به رشد بهتر گیاهان و افزایش بازدهی آنها کمک کند. با این حال، برای استفاده بهینه از این کود باید اصول و روش‌های معتبر مربوطه را رعایت کرد و به نکاتی مانند مقدار، زمان و روش اعمال کود توجه داشت.
جدول درصد عناصر در کودهای ازته
ترکیب عنصر | ترکیب | N (%) | P2O5 (%) | K (%) | S (%) | Ca (%) | ||
جمع کل | NH4 | NO3 | جمع کل | جمع کل | جمع کل | جمع کل | ||
آمونیاک | سولفات آمونیوم | 20.6 | 20.6 |
|
|
| 24 |
|
کلرید آمونیوم | 26 | 26 |
|
|
|
|
| |
آمونیاک بی آب | 82 | 82 |
|
|
|
|
| |
مونوآمونیوم فسفات | 11 | 11 |
| 48-61 |
|
|
| |
فسفات دی آمونیوم | 18 | 18 |
| 46 |
|
|
| |
نیترات | سدیم نیترات | 15 |
| 15 |
|
|
|
|
کلسیم نیترات | 15.5 |
| 15.5 |
|
|
|
| |
آمونیاک و نیترات | آمونیوم نیترات | 35 | 17.5 | 17.5 |
|
|
|
|
نیترات کلسیم آمونیوم | 27 | 13.5 | 13.5 |
|
|
| 6 | |
نیترات سولفات آمونیوم | 26 | 19.5 | 6.5 |
|
| 12.1 |
| |
کود آمید | اوره | 46 |
|
|
|
|
|
|
سیانامید کلسیم | 20.6 |
|
|
|
|
|
| |
نیتروژن و نقش آن در گیاه
نیتروژن، یکی از عناصر اصلی در تشکیل پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه گیاهی است. پروتئین‌ها، از جمله اجزای اصلی سلولی گیاهان هستند و نقش مهمی در ساختار، فعالیت فیزیولوژیکی و جذب مواد مغذی ایفا می‌کنند. اسیدهای آمینه نیز در فرآیند تولید انرژی و متابولیت‌های مختلف، از جمله هورمون‌های گیاهی، نقش دارند. این ماده عامل مهمی در رشد و حفظ سلامت گیاهان است. در شرایطی که نیتروژن در محیط رشد به میزان کافی موجود باشد، گیاهان رشد بهتر و سریع‌تری خواهند داشت.
استفاده از نیتروژن، می‌تواند مقاومت گیاهان نسبت بیماری، آفات، کمبود آب، شوری خاک و تنش‌های حرارتی را افزایش دهد. برخی از بیماری‌ها مانند قارچ‌های خاکی و شته‌ها، در شرایط کمبود نیتروژن، به راحتی به گیاه حمله می‌کنند. از این رو، با استفاده از نیتروژن، گیاهان می‌توانند سیستم ایمنی خود را تقویت کنند و در برابر بیماری‌ها و آفات مقاومت بیشتری داشته باشند.
برای مطالعه‌ی مطلب نیتروژن و اهمیت آن در کشاورزی، به این لینک مراجعه کنید.
کمبود نیتروژن در گیاه
کمبود نیتروژن یکی از مشکلات رایج در گیاهان است که می‌تواند در رشد و عملکرد آنها تاثیر منفی داشته باشد. نیتروژن یکی از مواد مغذی اصلی گیاهان است که در فرآیند رشد و سلامت آنها نقش مهمی دارد. در صورت کمبود نیتروژن، گیاهان قادر به تولید مقدار کافی کلروفیل نیستند. از علائم کمبود کلروفیل می‌توان به زرد شدن برگ‌های گیاه اشاره کرد. از علائم کمبود نیتروژن در گیاه می‌توان به رشد کند، زردی برگ‌ها، کاهش عملکرد و شکننده بودن برگ‌های جدید اشاره کرد.
رشد کند: گیاهانی که دچار کمبود نیتروژن هستند رشد کندی دارند و این رشد کند در بعضی از گونه‌ها منجر به کاهش عملکرد آنها خواهد شد.
برگ‌های زرد و روشن: یکی از علائم کمبود نیتروژن در گیاهان، زرد شدن و کاهش رنگ سبز برگ‌ها است. این علامت معمولاً در برگ‌های قدیمی‌تر ظاهر می‌شود.
کاهش عملکرد: کمبود نیتروژن می‌تواند باعث کاهش عملکرد گیاهان شود. در برخی از گونه‌ها، کمبود نیتروژن در قالب کاهش تعداد و اندازه میوه ظاهر می‌شود.
رشد برگ‌های جدید کوچک و شکننده: در صورتی که گیاهان در مواجهه با کمبود نیتروژن باشند، برگ‌های جدید در مقایسه با برگ‌های قدیمی، کوچکتر و شکننده‌تر هستند.
به طور کلی، علائم کمبود نیتروژن در گیاهان ممکن است بر اساس نوع گیاه و میزان کمبود نیتروژن متفاوت باشد. اگر گیاه شما با کمبود نیتروژن مواجه است، بهتر است از روش‌های مناسب برای تأمین نیتروژن گیاه استفاده کنید. این روش‌ها شامل استفاده از کودهای نیتروژن، کودهای آلی، تغییر خاک و استفاده از روش‌های کشت مخلوط است.
لازم به ذکر است که علائم کمبود نیتروژن ممکن است با علائم کمبود دیگر مواد مغذی مانند فسفر و پتاسیم تلفیق شده باشند. بنابراین، برای تشخیص درست، باید از روش‌های اصولی تشخیص کمبود مواد مغذی استفاده کنید و در صورت لزوم، ترکیبی از کودهای مختلف را برای تأمین مواد مغذی مورد نیاز گیاهان استفاده کنید.
برای تشخیص کمبود عناصر گیاه به کمک علائم روی برگ‌ها، به این لینک مراجعه کنید.
زمان مصرف کود ازته
بهترین زمان مصرف کود ازته، متناسب با نیاز گیاهان و شرایط آب و هوایی منطقه تعیین می‌شود. برای بسیاری از گیاهان، بهار و تابستان بهترین زمان برای مصرف کود ازته هستند. در بهار، هنگامی که گیاهان در حال رشد هستند، مصرف کود نیتروژن می‌تواند به آنها کمک کند تا سریع‌تر رشد کنند. همچنین، در تابستان نیز که گیاهان میوه و بذر می‌دهند، مصرف کود نیتروژن می‌تواند در بالا بردن محصول نهایی نقش موثری داشته باشد.
مقدار مصرف کود ازته
مقدار مصرف کود نیتروژن برای هر گیاه و منطقه می‌تواند متفاوت باشد. این مقدار باید بر اساس نوع گیاه، خاک و شرایط آب و هوایی محل کاشت تعیین شود. برای تعیین مقدار مناسب کود نیتروژن، باید به میزان ازت موجود در خاک و نیاز گیاه به این عنصر توجه کرد.
برای محاسبه مقدار کود نیتروژن مورد نیاز برای یک هکتار زمین، می‌توان به دو روش زیر عمل کرد:
- روش تجربی
- روش آزمایشگاهی
روش تجربی در مصرف کود ازته
در این روش، از تجربیات کشاورزان و متخصصان کشاورزی در محاسبه مقدار کود نیتروژن استفاده می‌شود. برای مثال، برای یک هکتار زمین کشت گندم، می‌توان به طور متوسط 120 کیلوگرم کود نیتروژن در نظر گرفت.
روش آزمایشگاهی در مصرف کود ازته
در این روش، با بررسی نمونه‌های خاک و با توجه به نیاز گیاه به ازت، مقدار مناسب کود نیتروژن تعیین می‌شود. برای این کار، می‌توان از خدمات آزمایشگاه‌های تحلیل خاک استفاده کرد.
توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد کود نیتروژن مشکلاتی مانند آلودگی زیست محیطی، افزایش هزینه‌های کاشت و کاهش کیفیت محصول را به دنبال خواهد داشت. بنابراین، تعیین مقدار مناسب کود نیتروژن برای هر گیاه و منطقه از اهمیت ویژه‌ای برخور است.
نحوه مصرف کود ازته
نحوه مصرف کود نیتروژن باید به گونه‌ای باشد که بتواند به بهبود رشد و عملکرد گیاهان کمک کند. برای مصرف کود نیتروژن، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که در ادامه به آنها اشاره می‌شود:
مصرف کود نیتروژن به صورت خاکی: در این روش، کود نیتروژن به صورت پودر یا دانه به خاک اضافه می‌شود. برای تعیین میزان کود نیتروژن مورد نیاز، باید به نوع خاک، نوع گیاه و میزان نیاز گیاه به این ماده مغذی توجه کرد.
مصرف کود نیتروژن به صورت آبی: در این روش، کود نیتروژن به صورت محلول در آب به گیاهان تزریق می‌شود. این روش برای گیاهانی که در شرایط خاصی قرار دارند، مانند گیاهانی که در خاک‌های فقیر و یا در مناطقی با بارندگی کم رشد می‌کنند، مناسب است.
مصرف کود نیتروژن به صورت برگی: در این روش، کود نیتروژن به صورت محلول در آب به برگ‌های گیاهان تزریق می‌شود. این روش برای گیاهانی که برگ آنها می‌تواند مواد مغذی را به خوبی جذب کند، مناسب است.
به طور کلی، برای مصرف کود ازته، باید به نیاز گیاهان به این ماده مغذی توجه کرد و سپس مقدار مناسب کود نیتروژن را تعیین کرد. لازم به ذکر است که مصرف بیش از حد کود نیتروژن ممکن است باعث آلودگی خاک و آب شود و به محیط زیست آسیب برساند. همچنین، باید به تعداد و فاصله بین مصرفات کود نیتروژن توجه داشت تا به گیاهان فرصت دهیم از این ماده مغذی بهتر استفاده کنند. در نهایت، مصرف کود نیتروژن باید به گونه‌ای باشد که بهبود رشد و عملکرد گیاهان را به دنبال داشته باشد و همچنین به محیط زیست آسیب نرساند.
خرید کود نیتروژن
خرید کود ازته از مهمترین فعالیت‌هایی است که کشاورزان و باغداران برای بهبود عملکرد گیاهان خود انجام می‌دهند. کود نیتروژن به عنوان یکی از مواد غذایی اصلی گیاهان، برای رشد و توسعه آنها بسیار حائز اهمیت است.
باید در نظر گرفت انتخاب نوع کود ازته مهم است. بهترین نوع کود نیتروژن باید با توجه به نیاز گیاهان و شرایط خاک، انتخاب شود. همچنین، باید به تاریخ انقضای کود نیز توجه کرد، زیرا کود منقضی شده نمی‌تواند به گیاهان کمک کند و حتی ممکن است مضر باشد. کود ازته را تنها از فروشندگانی که مجوز دارند خریداری فرمایید. این مجوزها برای حفظ سلامتی و امنیت مصرف کنندگان، صادر می‌شوند و به عنوان یک نشانه قابل اعتماد برای ایندکس‌های کیفیت کودها محسوب می‌شوند.
فروشگاه‌های کشاورزی معمولاً محصولات کشاورزی از جمله کودها را به فروش می‌رسانند. با مراجعه به این فروشگاه‌ها، می‌توانید نوع و تعداد مورد نیاز خود را خریداری کنید. همچنین می‌توانید این محصول را از طریق اینترنت یا به صورت مستقیم از شرکت‌های توزیع کننده تهیه فرمایید
در نهایت، قبل از خرید کود نیتروژن، بهتر است قیمت‌ها و نوع کودهای مختلف را از چند منبع مختلف بررسی کنید تا بهترین گزینه را انتخاب کنید. همچنین، نحوه نگهداری کود نیز بسیار مهم است؛ چرا که باید آن را در محیط خشک و خنک نگهداری کرد و از دسترس حشرات و حیوانات دور نگه داشت. با رعایت این نکات، می‌توانید به بهترین نحو از خرید کود نیتروژن برای گیاهان خود استفاده کنید و عملکرد آنها را بهبود بخشید.
کار با نرم‌افزار جریب را رایگان شروع کنید!
ثبت‌نام در اپلیکیشن جریب رایگان است. جریب محدودیتی روی سطح زیر کشت و تعداد باغ ندارد.
