مواردی همچون نیروی کار ناکافی، افزایش هزینههای مربوط به نیروی انسانی، مقررات زیستمحیطی، تراکم بالای باغات و فناوریهای جدیدتر باعث شده تا نیاز به بازنگری در روشهای مقابله با سرمازدگی بیش از هر زمان احساس شود. به صورت کلی، دو روش برای مقابله با سرمازدگی وجود دارد. روش فعال که در زمان سرمازدگی و برای جلوگیری یا کاهش تلفات حرارتی از بافت گیاهان استفاده مورد استفاده قرار میگیرد و روش غیرفعال که عموماً دربرگیرنده مواردی همچون انتخاب صحیح مکان و رقم درختان، تنظیم سطح زمینهای کشاورزی و نظارت بر تغذیه باغ است که عمدتا پیش از از وقوع سرمازدگی انجام میشوند.
اقدامات لازم پیش از بهکارگیری روشهای محافظت از باغ در برابر سرمازدگی
مرحله جوانه زنی
با استفاده از تقویم عمومی جریب که شامل ۵۳ فعالیت عمومی باغهای پسته است، در طول سال از اهم فعالیتهای لازم باغداری باخبر شوید.
با جریب، کنترل باغ در دستان شماست!
انواع یخبندان
به طور کلی، دو نوع یخبندان وجود دارد:
- یخبندان فرارفتی
- یخبندان تابشی
یخبندان فرارفتی
یخبندان تابشی
تاثیر وجود آب در کفه در مقابله با سرمازدگی
وارونگی دما
وارونگی دما به پدیدهای گفته میشود که در آن برخلاف حالت طبیعی با افزایش ارتفاع، دما نیز زیاد میشود. یک لایه وارونگی قوی میتواند منبع هوای گرمتر باشد. ممکن است دمای این لایه به طور قابل توجهی از هوای نزدیک به سطح زمین بیشتر باشد. به همین دلیل، پدیده وارونگی دما نیازمند نظارت دقیق است.
دمای هوا
رطوبت نسبی (RH)
رطوبت نسبی اغلب در مدیریت سرمازدگی باغ نادیده گرفته میشود؛ اما در تعیین میزان خسارت ناشی از سرمازدگی نقش بسزایی دارد. با افزایش رطوبت نسبی، رطوبت در اطراف قسمتهای حساس گل متراکم میشود. این رطوبت در دمای زیر انجماد به کریستالهای یخ تبدیل میشود. این احتمال وجود دارد که آسیب انجماد ناشی از تشکیل یخ بر دیواره سلولی و بافت گیاه اثر گذار باشد. رطوبت نسبی بالاتر میتواند آسیبهای ناشی از سرمازدگی را در مقایسه با رطوبت نسبی پایین برای همان دما افزایش دهد.
نقطه شبنم
پوشش ابری
معمولا دمای هوا زمانی که آب صاف است، کمتر از زمانی است که پوشش ابری منجر به بازتاب انرژی تابشی از سطح زمین میشود.
سرعت باد
روشهای مقابله با سرمازدگی
روشهای فعال محافظت از باغ در برابر سرمازدگی عمدتاً سه نوع هستند:
- آبیاری
- اعمال گرما
- مخلوط کردن هوا
آبیاری بارانی
مزایا
معایب
نکات استفاده از آبیاری بارانی
آبیاری زیر سطحی
آبیاری قطرهای
گرم کردن هوای محیط
بخاریهای سیار
مزایا
معایب
نکات ایمنی
مخلوط کردن هوا
ماشین باد
مزایا
معایب
بالگردها
بالگردها نیز میتوانند با هدف اختلاط هوا مورد استفاده قرار گیرند و طبق اصول کاری ماشین باد عمل کنند. استفاده از بالگرد فقط در صورت وجود لایه وارونگی دما توصیه میشود. از یک بالگرد میتوان برای محافظت از 30 هکتار زمین، در شرایطی که دما حدود منفی 2 درجه سانتیگراد است استفاده کرد. میتوان انتظار داشت دمای هوای باغ پس از عبور بالگرد تا 2 درجه افزایش پیدا کند. در نظر داشته باشید یک بالگرد برای جلوگیری از تشکیل لایه هوای سرد باید هر 6 الی 7 دقیقه از کل منطقه عبور کند. چراغهای راهنما که برای علامتگذاری باغ در طول شب مورد استفاده قرار میگیرند، به خلبانها کمک میکند تا پس از غروب آفتاب نیز به فعالیت خود ادامه دهند. در نظر داشته باشید هزینههای عملیاتی این روش بسیار بالا است و استفاده از آن تنها در زمینهای بسیار بزرگ میتواند مقرون به صرفه باشد. برای اثربخشی بهتر، کارگران باید دمای مشاهده شده را قبل و بعد از عبور بالگرد به خلبان اطلاع دهند.
مزایا
معایب
برای مطالعهی مطلب سرمازدگی باغات و روشهای جلوگیری از آن، به این لینک مراجعه کنید.
روشهای شیمیایی
یکی دیگر از روشهای مقابله با سرمازدگی، اسپری کردن مواد شیمیایی روی محصولات است که تعیین دقیق اثربخشی این روش، نیازمند تحقیقات بیشتر است. برای مثال میتوان به تنظیمکنندههای رشد گیاهی مانند پرومالین و مخلوطهای جیبرلین (Gibberellins A4A7) اشاره کرد که برای درختان سیب مورد استفاده قرار میگیرند. استفاده از این مواد بلافاصله پس از یخبندان، میتواند به تشکیل میوه کمک کند. علاوه بر آن، میتوان پیش از شروع یخبندان از باکتریهای از بین برنده یخ که صورت اسپری روی درختان اعمال میشود، استفاده کرد. به طور خلاصه، محصولاتی همچون میوه، کالاهای با ارزشی بهشمار میروند و برای اینکه تولید آنها مقرون به صرفه باشد، مالکان و مدیران باغات باید از روشهای مقابله با سرمازدگی استفاده کنند. درک درست از روشهای مقابله با سرمازدگی و کاربرد آنها، میتواند شانس موفقیت را تا حد زیادی افزایش دهد. هنگام انتخاب این روشها، پرورش دهندگان باید منابع موجود، محدودیتهای هر روش و موقعیت باغ خود را در نظر بگیرند. هر روش، دارای محدودیتهایی از جمله محدودیت دمایی و میزان اثربخشی آن توسط سایر عوامل محیطی مانند باد و رطوبت هوا است که توصیه میشود انتخاب روش صحیح مقابله با سرمازدگی بر اساس این محدودیتها صورت گیرد.
کار با نرمافزار جریب را رایگان شروع کنید!
ثبتنام در اپلیکیشن جریب رایگان است. جریب محدودیتی روی سطح زیر کشت و تعداد باغ ندارد.